Recensies: boeken over muziek en muzikantes

Dit jaar heb ik een handvol boeken over muziek gelezen. Daar zat onder andere een handige gids bij over hoe zelf muziek opnemen: Je Eigen Muziek Op Internet, enkele songboeken met partituren van de band Alice in Chains en Babes in Toyland: The Making and Selling of a Rock’n Roll Band, een soort bandbiografie over de periode waarin Babes in Toyland hun eerste mainstream album uitbrachten. (Dat laatste boek kreeg ik ooit cadeau van een Nederlandse vriendin die het dubbel had, inclusief L7 sticker binnenin!). Maar ik las in 2019 vooral memoires geschreven door muzikantes die in de bands Hole, Babes in Toyland, en The Slits speelden. Die boeken zal ik hier bespreken:

Feministische muziek, deel 10 – enkele nieuwe bands om te checken

Soms besef ik dat ik niet meer helemaal kan volgen met de huidige golf van DIY feministische/vrouwenbands. De namen die spontaan in me opkomen als ik een lijstje van favoriete bands moet opsommen zijn bands die niet meer bestaan of al heel wat jaren meegaan zoals L7, Lost, Happy Home Makers, Protestera, Harum Scarum, Kittie en Beyond Pink. Dus daar moest dringend iets aan gedaan worden. Vorig jaar ben ik naar 2 buitenlandse Ladyfests geweest, en daar kwam ik veel verrassende nieuwe bands tegen. Ook platenlabels zoals Emancypunx Records bieden vers luistervoer.

Hieronder vind je 9 female-fronted en vaak ook feministische bands die mij bijzonder aanspraken, enkele bands om in de gate te houden (en te beluisteren, live te gaan bekijken en te promoten):

Vagina Dentata zoekt:

De feministische band Vagina Dentata zoekt:

• een repetitieruimte: nu repeteren we in Leuven, maar we zoeken iets meer richting Brussel/Gent dat makkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer. Liefst gratis of goedkoop en met drumstel en versterkers aanwezig of opbergbaar.
• een bassiste: we willen onze band graag vervolledigen met een feministische bassiste! Speel je bas of ken je een bassiste, laat het ons weten!

Contacteer ons op: vaginadentatacrust@gmail.com.

Vrijheid voor Pussy Riot!

Pussy Riot is een groep anonieme gemaskerde Russische riot grrrls die met hun punkoptredens op publieke plaatsen heel wat ophef hebben veroorzaakt. Ze hebben van de straat, winkeletalages, het Rode Plein en een orthodox-christelijke kathedraal hun podium gemaakt. En met het optreden op die laatste locatie waren de kerk en ook de politieke gezagsdragers – de teksten die ze zongen waren erg kritisch over Putin en zetten de “heilige maagd” aan om een feministe te worden – niet bepaald gelukkig. Het optreden leidde tot de arrestatie van drie van de vermoedelijke bandleden van Pussy Riot. De drie zitten nog steeds vast, ondanks solidariteitsacties in Rusland en de rest van de wereld.

Dit is een filmpje van het optreden van Pussy Riot in de kathedraal:

 

Feministische muziek, deel 8 – Scandinavische grrrlpunk

De Scandinavische landen zijn niet enkel op vlak van campagnes tegen geweld op vrouwen, prostitutiebeleid en gender equality een voorloper, maar ook op vlak van feministische (punk)muziek! Het is iets waar ik best wel jaloers op ben eigenlijk… Was er in België maar zo’n grrrl muziekscene zoals in bijvoorbeeld Zweden of Finland!

Luister maar…

 

Beyond Pink:

 

Drain STH:

Feministische muziek, deel 7 – X-Ray Spex

Op 25 april 2011 is Polly Styrene (echte naam Marianne Joan Elliott-Said), zangeres van de Britse punkband X-Ray Spex, overleden. Vandaar dit eerbetoon aan haar op deze blog. X-Ray Spex was actief in de tweede helft van de jaren ’70 maar heeft later nog enkele reünieconcerten gespeeld. De band bracht slecht 5 singles en 2 studioalbums “Germ Free Adolescents” (1978) en “Conscious Consumer” (1995) uit, die allemaal gekenmerkt werden door Polly’s unieke stem. Ook opvallend was het gebruik van een saxofoon in hun punkmuziek. Daarnaast heeft Polly Styrene ook een solocarrière uitgebouwd. Haar recentste solo-CD kwam uit in maart van dit jaar.

Het bekendste liedje van X-Ray Spex is “Oh Bondage Up Yours” (later onder andere gecoverd door Free Kitten, een zijproject van Kim Gordon van Sonic Youth). Ook al denken velen dat die nummer over bondage en sm gaat, is het eigenlijk een aanklacht tegen het kapitalisme en het consumentisme. De songtekst begint met “Some people think little girls should be seen, not heard. But I think: oh bondage up yours!”

Hier een live versie van “Oh Bondage Up Yours”:

Zoekertje: Feministische zangeres gezocht!

Een feministische band uit Gent zoekt een nieuwe zangeres. Onze vorige zangeres is gestopt omdat ze te ver woont (Nederland) om nog regelmatig te kunnen repeteren in Gent.

Zing je zelf en wil je graag bij ons komen spelen? Je bent welkom! Plaats een reactie hieronder of contacteer ons op: flapper_grrrl(at)yahoo.co.uk!

Wij, bassiste, drumster en gitariste, spelen een mix van punk, metal, grunge en queercore met af en toe een samba beat.  Invloeden variëren van Hole, L7, Vicious Irene en Team Dresch tot Kittie en Bikini Kill. We schrijven feministische teksten en repeteren in het centrum van Gent.

(Zie ook: oude oproep op deze blog)

Feministische muziek deel 6 – Take Back The Night strijdliedjes

Take Back The Night – ook wel Heksennacht genoemd in Nederlandstalige streken – is een feministische campagne tegen geweld op vrouwen. Deze actie bestaat meestal uit een optocht, wake of betoging waarbij (meestal alleen) vrouwen ‘s nachts de straat innemen, hun bewegingsvrijheid en recht-om-met-rust-gelaten-te-worden-waar-we-ook-gaan-en-staan opeisen en zich verzetten tegen alle vormen van geweld tegen vrouwen [1].

Zo’n Take Back The Night actie kan een stille optocht zijn, maar er kan ook muziek gespeeld worden of er kunnen slogans geroepen worden. In de jaarlijkse Heksennacht in Gent gaat er vaak een sambaband mee zoals Famba of Rhythms of Resistance en worden er tijdens of na de optocht liedjes gezongen. Er zijn heel wat (strijd)liedjes geschreven met als thema geweld tegen vrouwen. Voor de Nederlandse Heksennachten werden heuse liedjesboekjes gedrukt. Daarin stonden feministische songteksten die op bekende melodieën waren geschreven zodat iedereen ze vlot kon meezingen.

Al in de tweede feministische golf werden strijdliedjes verzonnen om tijdens acties tegen geweld op vrouwen te zingen. Enkelen liedjes kan je terugvinden in het online archief over de vrouwenstrijd in Nederland “Vrouwen Nu Voor Later”. Tegenwoordig heb je onder andere the Raging Grannies en the Radical Cheerleaders die voor muzikale begeleiding van acties zorgen. Hier een voorbeeld van zo’n radicale cheer:

feministische muziek deel 5: L7

Een van de eerste bands waar ik “fan” van was en waar ik nu nog steeds veel naar luister, is L7. Ze zijn een van de coolste bands uit m’n muziekcollectie, en zeker ook een van de coolste bands ooit. Hun muziek – geniale gitaarsolo’s, rauwe riffs, donderende drums, stoere lyrics en kick-ass zang – heeft me enorm geïnspireerd om zelf ook gitaar te spelen. L7 maakte liedjes waar andere (mannelijke) metal/punk/hardrock/grunge bands alleen maar van konden dromen en hun coolheidsgehalte en podiumpresence[1] is een 1000-voud van de meeste van zulke bands, alleen hebben ze nooit dezelfde erkenning gekregen. En rara, hoe zou dat komen?[2] Langs de andere kant is dat gebrek aan mainstream populariteit misschien ook een voordeel geweest, want ze hebben zo alles op hun eigen DIY manier kunnen doen zonder al te veel muziekindustrie bemoeienissen.

L7 werd in 1985 in Los Angeles opgericht. De naam “L7” staat voor “square” (vierkant), de vorm die je met je vingers maakt als je er een L en een 7 mee vormt. De band bestond uit:

• Donita Sparks: gitariste-zangeres
• Suzi Gardner: gitariste-zangeres
• Dee Plakas: drumster sinds hun tweede CD
• Jennifer Finch: bassiste-zangeres, speelde eerst samen met Kat Bjelland (Babes In Toyland, Katastrophy Wife) en Courtney Love (Hole) in Sugar Baby Doll. Ze is later vervangen door Gail Greenwood (ex-Belly) die daarna werd opgevolgd door Janis Tanaka.

Momenteel is L7 niet meer actief, maar Donita Sparks en Dee Plakas spelen wel nog samen in Donita Sparks + The Stellar Moments en Jennifer Finch heeft The Shocker opgericht. Ik heb L7 gelukkig nog zien optreden voor ze gestopt zijn, namelijk in een zaaltje in Mechelen ongeveer 10 jaar geleden, toen ze tourden om hun laatste CD Slap Happy te promoten.

Oproep: bandleden voor feministische band

ZOEKERTJE:

Zoals je eerder al kon lezen ben ik op zoek naar bandleden om een feministische band op te richten. Sinds kort woon ik in Gent en ik koester een stille hoop om hier veel feministische muzikantes en queer punksters aan te treffen. Ik speel zelf gitaar en dus ontbreken vooral nog drum en zang. Eventueel ook bas, tweede gitaar, viool, keyboard, kazoe, saxofoon… Ervaring is niet nodig, enthousiasme wel!

Liefst wil ik muziek spelen in deze genres: punk, crust, hardcore, riotgrrrl, queercore, grunge, electropunk, metal, vanalles-wat-allegaartje of een combinatie daarvan. Dus met gitaren en niet te zacht. Qua songteksten zijn feministische onderwerpen uiteraard verplicht. 😛

feministische muziek deel 2: platenlabels

Om je eigen muziek naar een publiek te brengen kan je veel optredens doen, maar je kan daarnaast ook je muziek opnemen en uitbrengen op CD, cassette of vinyl. Platenlabels helpen daarbij en zorgen voor de verspreiding van je album of single (en radiozenders bij de reclame voor je muziek: zie deel 3 van de rubriek Feministische Muziek). Maar de mainstream platenmaatschappijen maken selecties van groepen op gebied van wat zij denken dat verkoopbaar is. Vrouwenrockgroepen of feministische bands zitten daar zelden bij. (Enkele uitzonderingen zijn Gossip en Le Tigre.)

Zoals je in deel 1 van de rubriek Feministische Muziek al kon lezen, zijn er heel wat vrouwengroepen en muzikantes die hun muziek zelf uitbrengen (in eigen beheer) en zelfs hun eigen platenlabel opstarten. Team Dresch was daar een goed voorbeeld van. Drie van de bandleden hadden een label: Chainsaw, Candy-Ass en Mr. Lady. Naast platenlabels die muziek uitgeven is er ook een manier nodig om muziek te verspreiden. Bij DIY groepen zorgen distro’s daar meestal voor. Dit zijn non-profit DIY distributieprojecten voor muziek, zines en/of andere zelfgemaakte creaties (T-shirts, juwelen, stickers, etc).

Ik ga hieronder een opsomming maken van onafhankelijke platenlabels van vrouwen, feministes, transpersonen en queers, van vroeger en nu. Deze lijst is verre van compleet aangezien ik niet alle labels ken – er zijn er vast nog veel meer – of er misschien enkele vergeten ben. Aanvullingen op deze lijst kunnen als commentaar onder de tekst gepost worden.

Feministische muziek: Team Dresch en queercore

Bestaat er zoiets als feministische muziek? En waarom zijn feministes bezig met muziek? Bijvoorbeeld omdat we muziek mooi vinden, ontspannend, inspirerend, motiverend… Maar net zoals in andere vormen van (populaire) cultuur is de muziekwereld niet vrij van seksisme. Vrouwen die hun eigen bands oprichten en muziek schrijven en spelen, komen veel minder aan bod dan mannengroepen of groepen die enkel een vrouw hebben – typisch als zangeres – om een “sexy” imago te krijgen en zo meer te verkopen. Muziek gemaakt door vrouwen wordt ook steeds als “vrouwenmuziek” bestempeld – ongeacht de stijl die ze spelen -, bands die uit vrouwen bestaan worden “vrouwenbands” of “meidengroepen” genoemd – bij bands met alleen mannen wordt dit nooit gedaan, dat zijn “gewoon” muzikanten. Vrouwen en meisjes worden minder aangemoedigd om (bepaalde) instrumenten te spelen en bands op te richten. De berichtgeving over muzikantes en zangeressen in de pers is zelden seksisme-vrij en meestal wordt er commentaar over hun uiterlijk gegeven, meer zelfs dan over hun muziek of songteksten. Enzovoort.

Er zijn heel wat feministes die zelf muziek maken, in eender welk genre en met eender welke instrumenten. Feministische muziek heeft ook te maken met wat er gezegd en gespeeld wordt, en hoe. Teksten kunnen over allerlei feministische onderwerpen gaan: bijvoorbeeld over eigen ervaringen met zelfverdediging, over seksueel geweld, over vechten tegen seksisme in je omgeving, over lesbianisme, over abortus, over “sisterhood” en over het “f-woord” feminisme zelf. Veel feministische muzikantes maken harde muziek, die heel anders is dan “testosteronrock”. Platen worden wel eens in eigen beheer uitgebracht, zowel omdat dat een mooi grassroots idee is (en door het zelf te doen –DIY- behouden vrouwen de controle over hun werk), als omdat vrouwen die niet netjes binnen de mainstream afgeliktheid passen, geweigerd worden op de radio en bij grote platenmaatschappijen.

Daarom deze reeks over feministische muziek. We beginnen met de band Team Dresch en de queercore subcultuur waartoe zij gerekend kunnen worden. Volgende groepen en onderwerpen die in deze reeks (waarschijnlijk) besproken gaan worden zijn onder andere feministische platenlabels, radio, the Chicago Women’s Liberation Rock Band, L7, Bikini Kill, Ani DiFranco, foxcore en riot grrrl. Maar eerst dus Team Dresch… draai de volumeknop alvast omhoog!

Als bijna twintiger was Donna Dresch een van mijn heldinnen. Ze speelde bas en gitaar in een groep die naar haar genoemd was (ondanks dat ze er niet in zong), had een platenlabel opgericht en schreef vroeger (fan)zines. Dat wilde ik ook allemaal doen. Ze ging daarnaast als “merch lady” mee op tour met groepen zoals Bratmobile, en was ook aanwezig op een van de optredens van Bratmobile in Utrecht (Nederland) waar ik zelf naartoe ben gegaan.