Mannendag

Overvallen op de kruispunten #12

Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag.

Mannendag

Ik hou van mannendag. Deze nieuwe dag is er eentje waarop er aandacht is voor problemen die al te vaak vergeten worden. Een racistische gevangenisindustrie bijvoorbeeld, waardoor er teveel zwarte mannen in gevangenissen zitten. Of überhaupt de rol van gevangenissen in een kapitalistisch systeem. Of dat mannen van kleur in verhouding veel vaker gecontroleerd en lastig gevallen worden door de politie. Of het vele geweld en de discriminaties die homomannen elke dag nog meemaken. Of de specifieke onderdrukking van trans mannen. Het is erg nuttig dat er een dag is waarop al deze zaken in the spotlight geplaatst worden. Het is ook mooi dat witte heteromannen zich solidair verklaren met de antiracistische en feministische strijd…

Freelancers – de straathonden van het laatkapitalisme

Overvallen op de kruispunten #11

Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag.

Freelancers – de straathonden van het laatkapitalisme

Deze tekst is voor de archeologie. Voor mensen – of andere wezens, ik sluit niets uit – die dit over enkele honderden jaren opgraven, onder een ruïne van een vroegere prille beschaving. Je zag dat ze probeerden maar dat het er naar het einde toe verschrikkelijk aan toe ging. Beste wezens van de toekomst: we zitten in de laatste fases van ons huidig systeem en het loopt niet zo lekker.

In deze fase van laatkapitalisme ontstaat een nieuwe working poor, waarbij iedereen wordt aangemoedigd om freelancer te worden. Dan hoeven ze je geen sociale zekerheid of vast loon of werkloosheidsuitkering te betalen. Er slaapt iemand in je sofa, er rijdt iemand in je auto en zelf bezorg je postpakketten en slappe pizza met je fietsje. Iedereen is arm, niemand wordt rijk, ook al maken ze je dat wijs. De europese american dream is hopen dat je je deliveroo-opleiding of je website hosting kan afbetalen.

Trans, TERFs en Playboy.

Overvallen op de kruispunten #10

Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag.

Trans, TERFs en Playboy.

Ik haat Playboy. Dat zou geen nieuws moeten zijn, laat staan dat er feministen zouden afwijken van mening daarover. Toch is het zo. Playboy is één van de drijvende krachten achter vrouwenhaat in deze wereld. Niets wat zij doen heeft een goeie intentie, nu niet, vroeger niet, nooit niet. Het enige positieve dat we over wijlen Hugh Hefner kunnen zeggen is dat hij dood is. Het is iemand op wie perfect die leuke uitspraak van toepassing is: “I have never killed a man, but I have read many an obituary with great pleasure.”

Sappig socialisme

Overvallen op de kruispunten #9

Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag.

Sappig socialisme

Als jonge mens raakte ik in de knoei met de wereld en mezelf. Het was dan ook niet gemakkelijk. Mijn ouders voedden me progressief op en ik trok me de wereldproblemen erg aan, maar vanuit een klein dorpje onder de kerktoren kon je weinig meer doen dan cynisch worden.

Tijdens mijn studies in Gent leerde ik heel wat mensen kennen. Mijn identiteitscrisis brak door, maar ook mijn ontdekking van allerlei nieuwe groepen en mensen. Ik radicaliseerde lekker snel – en dat is iets positiefs, wat de rechtse zakken op de tv je ook wijsmaken – en werd achtereenvolgens antiracist, andersglobalist en revolutionair. Dat hielp wel, cynisch was ik niet meer. Er was een weg vooruit, een uitweg uit de herrie, een andere wereld bleek mogelijk.

De kermis stond stil

Overvallen op de kruispunten #8

Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag.

 

De kermis stond stil

Er werd gelachen

Uit duizenden monden

Allemaal tegelijk

Goed geoefend

Dat moest van de partij

 

 

Durf doofpot denken – Universiteit Gent laat Jürgen Pieters terug lesgeven

Overvallen op de kruispunten #7

Overvallen op de kruispunten – de column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag.

Durf doofpot denken

Universiteit Gent laat Jürgen “seksuele intimidatie” Pieters terug lesgeven

Wat voorafging: het regende klachten tegen prof Jürgen Pieters wegens seksuele intimidatie. In 2016 werd hij “vrijwillig” op non-actief gezet. Nu komt hij terug lesgeven. De studenten en slachtoffers werden niet ingelicht.

Jürgen Pieters is wat je krijgt als je 200 jaar lang seksuele intimidatie aan je laars lapt en zoveel doofpotoperaties hebt dat je ze haast moet uitbesteden aan een externe firma.

Waarom ik een hekel heb aan controleurs op de bus.

Overvallen op de kruispunten #6

Overvallen op de kruispunten – een nieuwe column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag. Alle reacties welkom, veel leesplezier.

Waarom ik een hekel heb aan controleurs op de bus.

Het is natuurlijk geen statistisch onderzoek, enkel bij mij en een paar van mijn vrienden maar… in Gent lijken een aantal buslijnen vaker gecontroleerd te worden dan andere. Met name de bussen die van en naar de wijken gaan met meer arme mensen en mensen van kleur – zoals lijn 3 en de 70-reeks.

Dit weekend zaten we op de bus naar de dampoort en zowel heen als terug alweer controle, terwijl ik op tram 1 nog bijna nooit controle heb gezien. En wie hing eraan? Tuurlijk, een arme vrouw met een kindje. Hopla madam, da’s dan weer 100€ minder budget deze maand. Niet iedereen kan daarmee lachen. Voor sommigen is dat niet te overbruggen. De controleurs wel, die “doen gewoon hun job” natuurlijk. Veel buschauffeurs vinden het ook maar niks. Die willen gewoon hun job doen: mensen vervoeren. Soms helpen ze mensen boetes ontwijken – en terecht.

Mijn grootouders moesten het eens weten

Overvallen op de kruispunten #5

Overvallen op de kruispunten – een nieuwe column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag. Alle reacties welkom, veel leesplezier.

 

Mijn grootouders moesten het eens weten

Nee, het gaat niet over mijn coming-out, welke dan ook. Dat was allemaal prima voor mijn grootouders. Mijn grootouders hebben de tweede wereldoorlog meegemaakt. Ze waren nog niet volwassen, ze werden het plots wel. Mijn grootvader smokkelde voedsel over de grens van Nederland naar België en kreeg dan slaag van de Duitsers en werd opgesloten. En vrijgelaten, hij overleefde het gelukkig.

Weg met seksrobots – column

Overvallen op de kruispunten #3

Overvallen op de kruispunten – een nieuwe column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog, telkens op zondag. Alle reacties welkom en veel leesplezier.

Weg met seksrobots

Sommige mensen beschrijven seksrobots als een “revolutie”. Tegenwoordig is alles een revolutie: machines om dure koffie te maken, brood met quinoa, aloë vera in alles, whatever. Behalve de échte revolutie, die mag niet meer.

Maar seksrobots dus. Eigenlijk worden die aangeprezen, initieel, net als prostitutie: het is voor arme, zielige mensen met weinig sociaal contact, personen met een handicap… En net als over prostitutie is er niets van aan. Je moet best veel geld hebben om zo’n robot te kunnen kopen, die dingen kosten duizenden euro’s. Maar dat kan me eigenlijk niet schelen. Als iemand een dildo koopt van zesduizend euro: veel plezier – ben wel nieuwsgierig wat de opties dan allemaal zijn. Terzijde, waarom starten de socialisten geen Dildo’s voor het volk coöperatieve? Beetje een communistische Ikea, maar dan met leuke staaf, ei, en achtvormige dingetjes die al dan niet vibreren? Liefst met niet al te veel vijsjes en instructiediagrammen.

Het appèl van Sarah Schulman

door Hanna

De laatste tien jaar is er in linkse activistische kringen een ander soort politieke cultuur in opkomst. Dit is een ontwikkeling die zich tegelijkertijd op Noord-Amerikaanse universiteitscampussen lijkt te voor te doen. Het gaat om een systeem van ideeën en praktijken dat wel anti-oppression politics genoemd wordt. Het is een systeem met veel nuttige gereedschappen (meestal ontleend aan het feminisme), zoals het consequent zichtbaar en bespreekbaar maken van privileges, de zorg voor sociale veiligheid in de vorm van safe(r) spaces en het plaatsen van trigger warnings bij inhoud die voor mensen met onverwerkt trauma belastend kan zijn. In veel feministische en antiracistische groepen worden deze gereedschappen met succes toegepast.

Toch zijn er ook wel problemen met deze politiek. In de praktijk wil de zorg voor veiligheid en het bewust zijn van privileges wel eens ontaarden in het bewaken van conformiteit en in regelrechte repressie. Er is dan ook de nodige kritiek uit linkse hoek. Zo is er al enkele jaren in Amerikaanse progressieve media een debat gaande over call-out culture: de gewoonte om medeactivisten die op het vlak van privileges een misstap begaan publiekelijk af te branden.

Oppression Olympics? Nee bedankt! – column

Overvallen op de kruispunten #2

Overvallen op de kruispunten – een nieuwe en (on)regelmatige column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog. Alle reacties welkom en veel leesplezier.

Oppression Olympics? Nee bedankt.

Oppression Olympics is een term voor ruzie over welke vorm van onderdrukking de ergste is. “Waarom ben je bezig met racisme, je weet toch dat kapitalisme de echte vijand is.” “Waarom ben je bezig met vrouwenrechten, dat gaat maar over een deel van de bevolking, en mannen dan?” “Waarom een holebitrans pride optocht, is het milieu niet veel belangrijker?”

Waarom kruispuntdenken fundamenteel is voor de toekomst van de linkse beweging

Evie Embrechts

Met dank aan Ida, Ashley, Gudrun

Dit artikel begon als een reactie op de recent verschenen tekst “Hoe strijden tegen alle vormen van onderdrukking” van Erik Demeester (1). Ik ben het oneens met zijn analyse, tijd voor een gesprek. Die analyse is echter niet zo ongewoon in marxistische kringen, ik zie ze regelmatig bij verschillende mensen en organisaties. Daarom lijkt het me een goed idee er aandacht aan te besteden en vormt dit artikel ineens ook een meer algemene kritiek van dergelijke denkbeelden.

Nationaliseer de kledingindustrie – column

Overvallen op de kruispunten #1

Overvallen op de kruispunten – een nieuwe en (on)regelmatige column van Evie Embrechts op De Tweede Sekse Blog. Dit is een column en geen onderzoek, nuance hoeft dus niet maar mag. Het is een oproep tot discussie, alle reacties welkom. Veel leesplezier.

Nationaliseer de kledingindustrie

Er is een reden dat fashion klinkt als fascism. Er zijn niet voldoende kleine maten en al helemaal niet voldoende grote maten in de winkelstraten: iedereen is gefrustreerd en dat is de bedoeling want mensen die te gelukkig zijn, kopen niet genoeg. De gemiddelde maten voor vrouwen die daar je vindt zijn tussen de 36 en de 42 – slechts een tiental centimeter verschil in breedte. De gemiddelde kledingmaat voor vrouwen in Groot-Brittannië bijvoorbeeld (om het dicht bij huis te houden) is 44 – wie zijn we hier eigenlijk voor de gek aan het houden? Een vlot meesterplan om generaties vrouwen onzeker te maken.

Echte vrouwen

door Hanna

De gedachte dat trans vrouwen geen “echte” vrouwen zijn, is er al sinds trans vrouwen als groep zichtbaar zijn geworden. Soms zijn we geneigd om te denken dat die gedachte binnen het feminisme tegenwoordig alleen nog bij de TERF’s (een extreme haatgroep) te vinden is, maar de afgelopen weken hebben we weer een paar voorbeelden gezien van salonfähige cisgender feministes die openlijk uiting gaven aan hun overtuiging dat ze natuurlijk niet transfoob zijn, maar…

Eerst zagen we Jenni Murray van het BBC-programma Woman’s Hour al verklaren dat ze voor LHBT-rechten is en dat ze zeker niet transfoob is, maar dat trans vrouwen zich toch niet als “echte vrouwen” moeten beschouwen. Nog nauwelijks bijgekomen van deze pijnlijke verrassing, kregen we een week later van Chimamanda Ngozi Adichie, een gevierde schrijfster en sinds kort ook voor veel mensen een feministisch boegbeeld, opnieuw te horen dat “trans women are trans women”.

Zachte, verstikkende transfobie – de uitspraken van Chimamanda Ngozi Adichie

Evie Embrechts

Sinds enkele dagen is er felle discussie over enkele uitspraken van bekende feministe en schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie (ze heeft verschillende boeken geschreven en werd heel bekend door haar TED-talk “We should all be feminists”).

Welke uitspraken?

So when people talk about, you know, “Are trans-women, women?” My feeling is, trans-women are trans-women.

bron: deze video

De rest van het interview is nog pijnlijker, maar laten we hier beginnen. De bedoeling en toon achter deze uitspraak is heel duidelijk: afstand nemen. Trans vrouwen zijn geen vrouwen. Is het de distantiëring van iemand die hoopt op respect van de mainstream?

Chimamanda herkent duidelijk deels het probleem: ze schrijft zelf in een verontschuldiging / verduidelijking:

Because I have been the subject of much hostility for standing up for LGBTQ rights in Nigeria, I found myself being very defensive at being labeled ‘trans phobic.’ My first thought was – how could anyone think that?

I didn’t like that version of myself. It felt like a white person saying ‘I’m not racist, I supported civil rights.'”

bron: haar eigen Facebook, deze status

Waarom zijn die uitspraken verkeerd?

Bedenkingen over geweld

De volgende vrouwendag op 11 november 2011 gaat over geweld. Ervaringen van mezelf en verhalen van partners en vrienden rond lastigvallerij, seksueel geweld en misbruik, hebben sterk bijgedragen tot mijn kijk op feminisme – het is onder andere daardoor dat ik mezelf nu als een linkse en radicale feministe zie.

Op de laatste vergadering van het Vrouwen Overleg Komitee, waar ik actief in ben, hadden we het erover. Maar er zijn veel aspecten van geweld. Ik ga er nu geen lang artikel over schrijven, maar er vielen me een aantal dingen op, waardoor ik heb zitten aandringen op de noodzaak van goede theorievorming rond geweld en een kritische kijk op recent verschenen cijfers.

Er zijn heel veel clichés en dooddoeners over geweld. Bijvoorbeeld als je als feministe een uitspraak doet over geweld op vrouwen, is de reactie vaak “ja maar, er is ook geweld op mannen”. Laat ik een paar analogieën bedenken om de sufheid van dat soort reacties te illustreren.

• Oorlogsmisdaden in Afghanistan? Ja, maar die waren er in Koeweit en Irak ook.
• Milieuramp door lekkende olieleidingen? Ja, maar er zijn ook tankers die zinken en milieurampen veroorzaken.
• Geweld op mannen? Ja, maar er is ook geweld op dieren.
• Arme asielzoekers? Jamaar, er zijn ook arme Belgen genoeg.

Privileges en zelfkritiek

Op deze blog is al eerder geschreven over onderdrukking en kruispuntdenken. Om samen te vatten: onderdrukking is niet enkel een gevoel maar ook een systeem dat ons naar beneden houdt, onze keuzemogelijkheden beperkt en onze realiteit kneedt naar het model van de onderdrukkers. Er zijn verschillende vormen van onderdrukking die elkaar versterken. Telkens bij een dergelijke relatie is er een onderdrukte groep (vrouwen, zwarten, transgenders, personen met een handicap, mensen uit lagere sociaal-economische groepen, ouderen) en een groep die profiteert van die onderdrukking: mannen, blanken, cisgendered[1] personen, mensen uit hogere klassen, enzoverder. De mensen die aan de bovenkant van onderdrukkingsrelaties staan hebben allerlei voordelen en privileges die de mensen aan de onderkant van die relaties niet hebben.

Dat wil zeggen dat bijna alle mensen op een aantal vlakken behoren tot geprivilegieerde posities, en op een aantal andere vlakken juist tot onderdrukte posities. Feminisme, zoals door sommigen zoals bell hooks gedefinieerd, is de beweging om een einde te maken aan alle vormen van dominantie: al die relaties van onderdrukker-onderdrukte moeten eraan om een werkelijk vrije, egalitaire wereld te creëren. Vrijheden en rechten moeten door iedereen gedeeld worden, anders zijn ze gewoon een vorm van privileges.

Door een dergelijke visie wordt een aantal zaken duidelijk: wat ons allemaal bindt is niet een gemeenschappelijke identiteit of seksualiteit of expressie, maar het feit dat we een gemeenschappelijke vijand hebben: die systemen van onderdrukking, waar we samen tegen kunnen vechten:

Kruispuntdenken – intersectionaliteit

“The most general statement of our politics at the present time would be that we are actively committed to struggling against racial, sexual, heterosexual, and class oppression and see as our particular task the development of integrated analysis and practice based upon the fact that the major systems of oppression are interlocking.”

—A Black Feminist Statement From The Combahee River Collective (1977) [1]

In kruispuntdenken of intersectionaliteit redeneren we over verschillende vormen van onderdrukking tegelijkertijd. Die verschillende “assen” van onderdrukking snijden elkaar en versterken elkaar. Lesbische vrouwen en zwarte vrouwen ondervinden dubbele discriminatie, lesbische zwarte vrouwen krijgen drie vormen van onderdrukking te verduren,… Verschillende assen zijn o.a. discriminatie op basis van gender, seksualiteit, leeftijd, ziekte, etniciteit, klasse, en status.

Dat die verschillende onderdrukkingen elkaar versterken heeft een aantal effecten. Bijvoorbeeld, zwarte vrouwen gaan op een andere manier racisme ervaren dan zwarte mannen, gezien er seksisme bijkomt. Vaak zullen zij niet alleen racisme ervaren, waardoor ze net als zwarte mannen gediscrimineerd worden als het aankomt op scholing, huisvesting of werk; ook zullen ze de effecten van seksisme ervaren, waardoor ze ook als lustobject zonder eigen mening gaan worden gezien en zo worden behandeld. Bovendien, binnenin zwarte gemeenschappen zullen vrouwen dan ook seksisme ervaren en ook daar anders behandeld worden. Een dubbele discriminatie dus.