Welkom bij Throwback Thursday, waarbij we op donderdagen telkens terugblikken naar oudere teksten die een nieuwe kijk verdienen. Dit keer delen we een tekst van Robinette vanuit het dagboek van een genderqueer feminist. Veel leesplezier!
Juli 2009. 45° Celsius in de schaduw op een quasi-verlaten keienstrand ergens in Griekenland. Te warm voor een badpak. De bikini die al jaren in mijn kast ligt en die ik voor de zekerheid heb meegenomen, hangt voor het eerst aan mijn lijf. Ik vraag mijn vriendin een paar foto’s van me te nemen, want ik kan me werkelijk niets voorstellen bij de combinatie bikini-en-ik.
Voor dit onderzoek trok ik werkelijk alle registers open. Ik waagde me zelfs aan het lezen van een damesblad. Je weet wel: tien tips om mannen nog beter te pijpen, ongezonde diëten om er extra seksueel beschikbaar uit te zien, makeup en ontharingstips… en een artikel over “mannen die betalen voor seks”. Aha.
Terzijde: die zogenaamde vrouwenbladen gaan eigenlijk vooral over mannen, iemand al opgevallen? En je wordt er onzeker door; één van de grootste verbeteringen in m’n zelfwaarde gebeurde toen ik stopte met vrouwenbladen te lezen. Maar goed dat is voor een andere keer.
Betalen voor seks (Cosmopolitan NL, juni 2011)
Wat ik het meest opvallend vond was dat alle mannen die hier aan het woord kwamen ergens vanbinnen wel door hadden dat er iets niet klopte, dat er iets niet ok was. En dat daarna met allerlei redeneringen probeerden vergoeilijken. Misschien ben ik pessimistisch op dat vlak maar ik was eigenlijk al blij dat die mannen toch nog een beetje iets doorhadden, da’s al een eerste stap. Soms ben ik bang dat de conditionering in onze wereld zo erg is geworden dat niemand het nog doorheeft dat klanten eigenlijk geweld plegen. Maar misschien als het over heel heftige zaken gaat zoals liefde, relaties, seks, vriendschappen dat er toch nog iets van verzet overblijft in de menselijke geest – daar blijf ik in geloven.
De eerste man: “Ik zie mezelf ook niet als een hoerenloper maar als iemand die 600 euro overheeft voor een gezellig avondje met adembenemend mooi en zoetruikend gezelschap.”
Ik neem aan dat jezelf als hoerenloper zien, iets is dat clasht met de zelfwaarde van de mannen die het doen.
De eerste man weer: “Het zijn intelligente dames, sterke dames, die meer verdienen dan mijn huisarts en tandarts bij elkaar. Maar misschien probeer ik op deze manier mijn escapades wel goed te praten. Ze verdienen goed, dus ik doe niets verkeerds. Lekker makkelijk. Veilig. Ik verstop mijn wangedrag achter hun loonstrookje”.
Dit wil zeggen: ik heb het ergens wel door. Optimistisch gezien: hij heeft het door, da’s de eerste stap, nu nog stoppen met het te doen. Pessimistisch gezien: hij heeft het door en doet het toch, een grove keuze voor zijn eigen pleziertje ten koste van de vrouwen die hij gebruikt.
Of de tweede man nog te redden valt betwijfel ik, die gaat wekelijks naar prostituees en beschouwt het als “elkaar uit de brand helpen”:
In prostitution, the john performs the sex act with the unwilling victim, but subcontracts the intimidation and violence to another man, the pimp.
The john would like to believe he is paying for sex, but the person he has sex with gets little or none of the money. The money goes to the pimp to pay for the force needed to keep prostituted women and children working. It goes to the drug dealer who provides whatever it takes to keep the workers from becoming psychotic or committing suicide. It goes to pay the businessmen who provide the real estate, support services, and legal protection for the trade.
Veel mensen kunnen zich geen echte voorstelling maken van hoe pooiers werken. Die realiteit is gruwelijk: hoe pooiers zich organiseren, hoe ze vrouwen zoeken die bijvoorbeeld al zware ervaringen hebben gehad in hun jeugd, seksueel misbruik, geestelijke problemen, etc. Hoe ze vrouwen kraken en voorbereiden op prostitutie. Een vrij ontnuchterende kijk voor mensen die nog geloven in de glamour die de media ons voorspiegelen en belangrijk om de discussies over “vrije keuze” in hedendaagse linkse / feministische kringen nog enigszins te verbinden met de realiteit.
Pooiers misbruiken anderen om geld te verdienen. Pooiers zijn een diverse groep mensen die op maximale winst uit zijn; daarvoor kiezen ze op zeer rationele wijze die methoden die nodig zijn om dat doel te proberen bereiken. Pooiers vind je in vele soorten. Het beeld dat veel mensen hebben van de pooier als een soort macho die vrouwen manipuleert om voor hem te werken en hen met geweld, bedreigingen, liefdesverklaringen, verkrachtingen op hun plaats te houden, is helaas een deel van de realiteit. Maar er zijn er ook die op een hoger niveau werken, op dezelfde voet staan als bedrijfsleiders en politici, gladde zakenmannen die voor niets terugdeinzen om hun winsten te maximaliseren. En er zijn mediapooiers, degene die pornografie maken en verkopen en daar geld mee verdienen. Er zijn ook pooiers die anderen het vuile werk laten opknappen. Alle soorten pooiers behoren tot de meest gruwelijke soort uitbuiters die er rondlopen op deze aarde; goede pooiers bestaan niet. Voor de duidelijkheid: er zijn ook vrouwen die pooier zijn, dat maakt het misbruik niet minder afschuwelijk.
Het f-woord is uit de gratie gevallen in populaire media en bij velen. De negatieve stereotypering van feministes is geslaagd: het woord ‘feministe’ roept associaties op als klagerig, preuts, overbodig, drammerig, ouderwets, BH-verbrandend, behaard en ga zo maar door. Hoewel veel mensen feministische ideeën of idealen hebben, zijn ze daarom toch weigerachtig zichzelf feministe te noemen. We zijn voor emancipatie, maar we noemen ons geen feministe. De definiëring van feminisme als ‘strijd voor de bevrijding van vrouwen als groep’ is al helemaal als oudbollig en afgedaan bestempeld, tot een prop gefrommeld en in de prullenmand gegooid – ook door feministes. Het is tegenwoordig niet hip om over feminisme te spreken, laat staan in strijdbare termen. We mogen niet meer zeggen dat vrouwen onderdrukt zijn. Dat er nog een strijd te voeren is. Want ‘mannen zijn ook onderdrukt’. En ‘we mogen vandaag de dag toch veel, als vrouw’. ‘Vrouwen krijgen kansen genoeg, ze moeten ze gewoon grijpen’. Ziehier een pleidooi voor een herpolitisering van het feminisme, voor een stevige ruk naar links in deze tijden van individualisme.
‘Feminisme’ onder het stof geraakt
Door de strijd van de vrouwenbewegingen in de eerste en tweede golf hebben we vandaag allerlei verworvenheden: vrouwen hebben stemrecht, abortus is niet meer onwettelijk, we kunnen uit werken gaan, een bankrekening openen, er is kinderopvang (zij het te weinig), er bestaan vluchthuizen (zij het tegen betaling), de nieuwe man helpt af en toe met de strijk, en ga zo maar door. Al deze realisaties van het feminisme worden tegenwoordig als vanzelfsprekend beschouwd. Het zijn geen strijdpunten meer. Wie nog meer rechten wil voor vrouwen als groep, is al gauw een doordramster en wil teveel. Vrouwen verdienen minder? Er is een ongelijke jobverdeling op de arbeidsmarkt? Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de armoede? En ondervertegenwoordigd op beslissingsniveau en in de publieke sfeer? Er is te weinig kinderopvang? Je moet betalen voor een vluchthuis? Een verkrachter wordt zelden of nooit veroordeeld? … “Niet mijn probleem: mijn leven is geregeld/gaat vlot/ik heb geen zorgen” en “Wie echt wil, zich inzet, kansen grijpt, kan een probleemloos leven hebben” zijn vaak gehoorde dooddoeners, die de nood aan gezamenlijk sociaal verzet van tafel schuiven.
In dit deel ga ik in op het debat rond keuzevrijheid, agency en structuren, latere delen zullen andere aspecten van prostitutie meer in detail bekijken en meer cijfermateriaal tonen.
De volgende vrouwendag op 11 november 2011 gaat over geweld. Ervaringen van mezelf en verhalen van partners en vrienden rond lastigvallerij, seksueel geweld en misbruik, hebben sterk bijgedragen tot mijn kijk op feminisme – het is onder andere daardoor dat ik mezelf nu als een linkse en radicale feministe zie.
Op de laatste vergadering van het Vrouwen Overleg Komitee, waar ik actief in ben, hadden we het erover. Maar er zijn veel aspecten van geweld. Ik ga er nu geen lang artikel over schrijven, maar er vielen me een aantal dingen op, waardoor ik heb zitten aandringen op de noodzaak van goede theorievorming rond geweld en een kritische kijk op recent verschenen cijfers.
Er zijn heel veel clichés en dooddoeners over geweld. Bijvoorbeeld als je als feministe een uitspraak doet over geweld op vrouwen, is de reactie vaak “ja maar, er is ook geweld op mannen”. Laat ik een paar analogieën bedenken om de sufheid van dat soort reacties te illustreren.
Oorlogsmisdaden in Afghanistan? Ja, maar die waren er in Koeweit en Irak ook.
Milieuramp door lekkende olieleidingen? Ja, maar er zijn ook tankers die zinken en milieurampen veroorzaken.
Geweld op mannen? Ja, maar er is ook geweld op dieren.
Arme asielzoekers? Jamaar, er zijn ook arme Belgen genoeg.
Op deze blog proberen we veel verschillende stemmen aan het woord te laten. Sinds kort nodigen we gastschrijfsters uit om ook hun zegje te doen. Hieronder volgt een bijdrage van gastschrijfster Mi.
Waarom ben ik feminist?
Er bestaat seksisme, en dat wil ik bestrijden. Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig, de maatschappij waar ik naartoe wil is er een waarin het (opgelegde) onderscheid tussen mannen en vrouwen onbestaande is. Ik ben ervan overtuigd dat zowel de nu gedefinieerde mannen als de nu gedefinieerde vrouwen [1] in een dergelijke maatschappij gelukkiger mensen zullen zijn.
Hoe bestrijd ik seksisme?
Eerst moet ik de vijand (seksisme, niet mannen) benoemen.
Wat is seksisme eigenlijk?
Seksisme deelt de maatschappij op in twee seksen, mannen en vrouwen. deze twee seksen hebben een link met de biologische gesteldheid van mensen maar zijn daar geenszins toe te reduceren. Het zijn niet individuele mannen of vrouwen die ervoor kiezen in twee hokjes gedeeld te worden, het is een systeem dat patriarchaat heet. Het patriarchaat bestaat bij gratie van seksisme. Het patriarchaat is een onderdrukkend systeem dat ervoor zorgt dat mannen een andere maatschappelijke positie hebben dan vrouwen, waardoor vrouwen onderdrukt worden.
De vrouwendag van dit jaar is wat anders dan andere jaren. Dit jaar leggen we de focus op de feministische en vrouwenbeweging zelf, en kijken we waar we staan en welke weg we te gaan hebben. Daarbij mag een kritische zelfevaluatie niet ontbreken. Bovendien is het een uitgelezen moment om ook eens na te denken over wat we precies willen en hoe we dat gaan bereiken. De wereld van nu is niet meer de wereld van de vorige generaties, dus ook daar moeten we rekening mee houden als we een feministische beweging willen uitbouwen.
Dat hoort volgens mij toe aan de hele beweging om daar collectief over na te denken. Vandaar deze oproep: denk zelf mee, bijdragen zijn welkom! Ik hoop zelf nog veel te leren over de strategie, toekomstplannen en actiemethoden van de feministische beweging. En hopelijk is dit het begin van een lange reeks teksten en vruchtbare discussies en nieuwe actiemethoden die ons kunnen helpen een succesvolle beweging uit te bouwen…
PS vooraf inschrijven is noodzakelijk voor deze vrouwendag, alle info op vrouwendag.be.
De geest, die vanaf de prilste jeugd geleerd heeft dat schoonheid de scepter van de vrouw is, gaat zich naar het lichaam vormen, zodat zijn gefladder alleen maar tot doel heeft zijn gevangenis nog mooier uit te doen komen.
— Mary Wollstonecraft, A Vindication of the Rights of Women, 1792
(…) kink, at its core, represents an attempt to derive as much excitement and titillation out of sex as possible while avoiding real intimacy.
— Nine Deuce, BDSM Part 2: The Problem With Kink
In deel zes van deze reeks bespreek ik een drietal trends van de oprukkende pornocultuur (burlesque, bdsm en pornocultuur in feministische ruimtes) en ga ik dieper in op het concept seksuele bevrijding.
1 – Burlesque
Burlesque is weer terug – jochei! Collega blogster Robinette heeft er al een goed stukje over geschreven, met haar ervaringen na een bezoekje aan Hotel Jarretelle. Ik ga hier verder in op een aantal problemen en algemene trends.
Wat is burlesque, vraag je je misschien af? Even kort:
een vorm van striptease – cabaret – show voor de hogere klassen;
een reeks excuses om uit te leggen hoe het niet hetzelfde is als striptease, maar wel stijlvol, bevrijdend, empowerend, smaakvol prikkelend, en meer van dat soort postmoderne neoliberale nepfeministische woorden;
belachelijk conservatief en van een soort door nepbevrijding opgedrongen preutsheid die je niet zomaar kan bereiken – daar moet je keihard aan werken…
In de DM Zomer van 10 juli 2010 staat een interview met Chrys Columbine, een performer die komt optreden op de Gentse feesten met “Hotel Jarretelle”. Columbine, Columbine… toch niet van die school? Jawel, performer Chris Berardi vond dat ze nog een hippe artiestennaam nodig had – iets edgy, want ze speelt vaak “een babydoll, een schijnbaar onschuldig blondje met een duister kantje”. En de keuze voor een school waar een massamoord heeft plaatsgevonden lag, euhm, voor de hand? Aha. Leuk, verfrissend en edgy, en niet, pakweg, grof en plat en enorm kleinerend t.o.v. de gruwelijke gebeurtenissen in de Columbine Highschool. Die fijnbesnaardheid van de betere performers, ik kan er wel van huilen.
Heel origineel trouwens, en niet gewoon fantasie # 1 op de patriarchale hitlist, zo’n blondje met een duister kantje. Nudge nudge wink wink, say no more! Maar het zal wel weer van een ironische subtiliteit zijn die mijn verstand ver te boven gaat. Wat is dat duistere kantje dan wel zeg, vraag je je af. Heeft ze – gaap – een paar handboeien en zweepjes bij haar bed liggen? Roostert ze wel eens een cavia boven een vuurtje? Dient ze haar belastingsaangifte te laat in, doordrenkt met bloed? Geen idee.
Op deze blog proberen we veel verschillende stemmen aan het woord te laten. Sinds kort nodigen we gastschrijfsters uit om ook hun zegje te doen. Hieronder is de volgende bijdrage van Nathalie De Bleeckere van het Vrouwen Overleg Komitee (VOK). De bijdrage kadert in een polemiek rond gender die eerder dit jaar in de kranten werd uitgevochten en is een reactie op een stuk van Bart De Wever.
Beste Bart De Wever
Toeval wil, dat we ons aangesproken voelen door uw column. Zo blij zijn we dat u een eeuwenoud debat eindelijk beslecht. Het moet maar eens gezegd worden: “Er werd sinds de jaren zestig veel wetenschappelijk onderzoek ondernomen om aan te tonen dat verschillen tussen de seksen voornamelijk sociaal geconstrueerd zouden zijn, maar men faalde telkens jammerlijk in dat opzet.”
It takes a man om een paar decennia wetenschappelijk onderzoek in genderstudies af te doen als fictie. Want we lopen in dit land collectief met een bord voor onze kop: de vrouwenbewegingen, de mensenrechtenorganisaties, de beleidsmakers die een gelijkekansenbeleid voeren, journalisten die eens inkt verspillen aan genderthema’s… Ontwaakt, gij mannen en vrouwen met gelijkheidsidealen.
De vrouw weer eens op haar plaats gezet: aan de haard, of in een mannelijke bedstee.
Het literaire tijdschrift Deus ex machina bracht een speciaal nummer uit, waarin ‘vrouwen het hoogste woord voeren’ (er zijn ook bijdragen van mannelijke auteurs). Gezien de geringe aandacht die doorgaans aan vrouwelijke literartistes besteed wordt, is zo’n initiatief toe te juichen (spoiler: wacht nog eventjes met het bovenhalen van die loftrompet).
Ter gelegenheid van de speciale uitgave is de titel gewijzigd in Deus ex vagina (alarmbel). Daar is vast over nagedacht, maar mijn wenkbrauwen schieten er alvast de hoogte van in. Zowel letterlijke als figuurlijke vertaling zijn weinig literair noch vrouwverheerlijkend. God (m) uit een vagina (v)? Een redding uit een vastzittende situatie, door het vrouwelijke geslachtsorgaan (in plaats van ‘als door een goddelijke interventie’)? Het vrouwelijke literaire overwicht in het nummer belichten door ‘vagina’ in de titel te plaatsen, daar is vast een hoop creatieve brainstorming aan te pas gekomen…
Maar oké, ik laat de titel voor wat ze is. De uitgave is in twee verdeeld: een ‘serieus’ deel en een ‘speels’ deel (schellere alarmbel), met afzonderlijke covers. Het serieuze deel is veelbelovend, daar ga ik straks op in.
Eerst het ‘speelse deel’ even onder de loep nemen. Mijn aanvankelijke gejuich verstomde bij het lezen van de inleiding. Enkele fragmenten hieruit blazen de behoorlijk overkomende inhoud als een kaartenhuis van tafel. Ik citeer: “Deus ex Machina verleidt als op een bal masqué en wordt Deus ex Vagina, een literair damesblad voor de spelende vrouw. Vrouwen van vandaag willen zich niet in een keurslijf laten dwingen door maatschappelijke conventies en vinden het leuk te experimenteren met verschillende rollen. De hedendaagse vrouw is niet enkel Madonna en Hoer, maar ook Coquette, Muurbloempje, Allumeuse, Duivelin, Keukenmeisje, Literair Wijf, Femme Fatale of Sirene.” (oorverdovend loeiende alarmbel, onmiddellijke evacuatie genoodzaakt!!)
Damesblad?! Spelende vrouw? Keukenmeisje?! Hoer?! Madonna?! God verhoede het dat vrouwen serieus genomen worden in de “L”iteratuur! Laten we ze vooral betuttelen, en reduceren tot een voorwerp uit weinig geïnspireerde mannelijke fantasieën (zoals in zowat de rest van de maatschappij). Snoer ze de mond, zodat ze – o wee, hoor ik daar enkele knieën bibberen? – geen bedreiging vormen voor het mannelijke ego!
Let op het gebruik van hoofdletters in de tekst: “De Madonna” – o, knieval, “De Hoer” – o, bewonderende uitroepen. De goede, hedendaagsche vrouw is niet alléén dat, maar veel meer. Noem uzelf een hoer, zo u wil, maar niet mij, niet een vrouw, niet de vrouw.
Op deze blog proberen we veel verschillende stemmen aan het woord te laten. Sinds kort nodigen we gastschrijfsters uit om ook hun zegje te doen. Voortaan zullen ook bijdrages van Nathalie De Bleeckere van het Vrouwen Overleg Komitee (VOK) op deze blog verschijnen (deze bijdrages zullen tevens op de website van het VOK te vinden zijn)…
lezersbrief
We nemen er akte van dat Open VLD-kopstukken zich publiekelijk vertonen met pin-ups op de manchetknopen op hun designerhemdjes. Het toont treffend wat we uit progressieve feministische hoek al lang zeggen: de liberale mantra over hoe gelijkheid tussen mannen en vrouwen een verworvenheid is in dit land, speldt ons gewoon wat op de mouw. Misschien valt het ook ‘moderne’ burgers van eigen bodem niet mee om hun overtuigingen strikt privé te houden? Niet dat wij dan roepen om een verbod. Maar we zijn niet vies van een stevig maatschappelijk debatje over de selectie(ve) waarden van de politici die ons land besturen.
Hoe zit het nu met die mannen, wat moeten feministes daar eigenlijk mee? Ze allemaal in de soep draaien, of verwelkomen als bondgenoten? Zijn het Trojaanse paarden in de beweging, slapen we met de vijand als we hetero zijn, zijn feministes mannenhaatsters, moeten we voorbij gender kijken, en naar wat dan wel? Is het een slecht teken dat mannen de opnamestudio’s van M!LF nog niet in brand hebben gestoken omwille van misdaden tegen de mensheid?
En, even serieus nu: wat is de rol van mannen in de feministische beweging? Wat zou die kunnen zijn? Wat is de kijk van feministes op mannen als mensen, als groep, als mogelijke bondgenoten?
1. Inleiding
2. Wat is feminisme
3. Mannen verwelkomen in de beweging 4. Wat kunnen mannen doen – hoe kan je als man een nuttige bondgenoot zijn?
5. Misbruik van feminisme 6. Enkele praktische problemen met mannen in de beweging
7. Enkele nuttige organisaties, websites, teksten
Met dank aan rebelsister voor de vele suggesties.
1. Inleiding
As I watched guys trying to prove their fantasy of manhood–by doing dirt to women, making fun of queers, putting down people of other religions and races–I realized they were doing something really negative to me too, because their fear and hatred of everything “nonmanly” was killing off something in me that I valued.
That’s why I feel a connection to feminism. I want a humanity that is not measured against the cult of masculinity. I want a selfhood that does not reject fine parts of myself just because they are not “manly.” I want courage to confront the things men have done in the world that are damaging to women and that are also leaving no safe space for the self I hope to be.
In deze tekst ga ik wat nadenken / vaststellen / filosoferen over mannen en feminisme. Ik denk dat het voor iedereen duidelijk is dat mannen vandaag de dag niet zo’n grote rol spelen in de feministische beweging. Alle mensen hebben een rol te spelen voor onze bevrijding uit seksistische onderdrukking maar ik ga ook dieper ingaan op enkele belangrijke misvattingen omtrent mannen en feminisme die volgens mij een goed begrip van het probleem tegengaan. Aan alle mannen die serieus werk willen verrichten tegen seksisme: jullie zijn welkom – kijk zeker ook eens achteraan dit artikel voor enkele nuttige websites, organisaties en tips.
Ik ga in deze tekst niet op alle aspecten in, ik pretendeer geen volledigheid, ik voel wel al een deel twee aankomen :-). Bijvoorbeeld over gender, essentialisme, vrouwenruimtes, transgender personen en feminisme en mijn persoonlijke ervaringen met mannen en feminisme ga ik later nog schrijven. In deze tekst geef ik tips en een mogelijk feministisch pad om te bewandelen voor mannen – alle suggesties zijn welkom om dit aan te vullen.
Voor een inleiding over seksisme / patriarchaat / genderrollen, klik hier (kan nodig zijn om onderstaande tekst goed te kunnen volgen). Ik beschouw seksisme als een systeem van onderdrukking, dat wil zeggen o.a. dat mannen als groep daar privileges uit halen die vrouwen als groep niet hebben, maar eveneens dat alle mensen minder zijn onder dat systeem dan we zouden kunnen zijn. En de praktijk is nog wat complexer: mensen zijn op vele manieren bevoordeeld / benadeeld in deze wereld, vandaar ook het nut van kruispuntdenken. Feminisme is dan ruwweg de beweging tegen die seksistische onderdrukking (maar klik hier voor meer…)
You find that people cooperate, you say, ‘Yeah, that contributes to their genes’ perpetuating.’ You find that they fight, you say, ‘Sure, that’s obvious, because it means that their genes perpetuate and not somebody else’s.’ In fact, just about anything you find, you can make up some story for it.
—Noam Chomsky
Evolutionary stories of human behavior make for a good narrative, but not good science.
—Massimo Pigliucci, evolutionary biologist, Stony Brook University
In de reeks “weg met darwinistisch feminisme”, probeer ik de leugens en schadelijke effecten van de nepwetenschappelijke stromingen evolutionaire psychologie en darwinistisch feminisme bloot te leggen. In deel 1 geef ik een algemene introductie, in dit deel ga ik in op een paar grappige drogredeneringen die deze stromingen kenmerken. Zie ook boeken over evolutionaire psychologie en het uitgebreide artikel Het is allemaal natuurlijk, genetisch, evolutionair.
Ik ga beginnen met een helaas waargebeurd verhaal. Enkele jaren geleden kreeg ik een cursus met een hoofdstuk over evolutionaire psychologie. De prof beweerde in de les het volgende: stel dat er een gebouw in brand vliegt. Je kan één persoon redden. Wie ga je redden? Degene waarmee je het meeste DNA gemeen hebt. Bijvoorbeeld, je zal eerder je kind redden (50% DNA gemeenschappelijk) dan je grootmoeder (25% DNA gemeenschappelijk). En dat was natuurlijk bewezen, met allerlei experimenten. Dus stelde ik de prof de volgende vraag “wat met geadopteerde kinderen?” En hij was zichtbaar verbaasd, had daar geen antwoord op, daar had hij nog niet aan gedacht. Voor een vol auditorium kon hij alleen maar wat mompelen als “ah ja, dat is interessant, als je daar eens onderzoek over wil komen doen…”
Ik vond dat echt ongelofelijk. Dat krijg je als mensen iets zonder kritisch denken zomaar aanvaarden als waar en alleen bewijzen gaan zoeken die hun hypotheses bevestigen. En dat is nu typisch evolutionaire psychologie, het is wetenschappelijk omdat het ergens in een boek staat geschreven door wetenschappers, maar dergelijke fouten worden voortdurend gemaakt. Het is alsof de wetenschappers niet meer buiten dat kader kunnen denken. En dat kader wordt onzichtbaar, zoals de lucht die we inademen. En ik zit daar dan, me af te vragen hoe het in hemelsnaam mogelijk is dat mensen zo kritiekloos zijn daarover en dat zoiets gewoon aan een universiteit verkondigd wordt.
Want denk daar nu nog eens over na: voor je staan enkele mensen die je graag ziet. Eén ervan is je partner, nog een ander je kind, nog een ander één van je ouders of grootouders. Stel dat er iets ergs met hen gebeurt. Eén van hen sterft. Dat is vreselijk. Nu een vraagje: waarom vind je dat idee vreselijk? Is dat omdat je denkt “miljaar, daar gaat mijn DNA?” Dacht ik al. Dat soort reductionisme is gewoon te belachelijk voor woorden. Toch kunnen mensen op dat soort onzin doctoreren, handleidingen psychologie schrijven, enzoverder.
Stel nu dat iemand je zou komen vertellen dat mannen minder tijd steken in verzorging en opvoeding van hun kinderen dan vrouwen. Dat klopt, onderzoek toont dat inderdaad aan en het is een aandachtspunt van veel feministes om die situatie beter in balans te brengen. Stel nu dat iemand je vertelt dat mannen minder tijd besteden aan hun kinderen, vrouwen selectiever zijn in hun partnerkeuze e.d. omdat zaadcellen goedkoper zijn, minder energie kosten om te produceren dan eicellen? Zetten we de lachband alvast op? Je zou zo’n mensen toch eerder op een talkshow verwachten of een fijn cabaret, misschien een mislukte Geert Hoste nieuwjaarsspeech of zoiets. Maar nee, je vindt ze aan de fijne universiteiten van deze wereld waar ze veel onderzoeksgeld verkwisten aan dit soort rommel.
Vandaag is het internationale vrouwendag. Een leuke en strijdvaardige vrouwendag allemaal! Vorige zaterdag was het wereldvrouwenmars, en het was leuk. We waren met veel én het eisenplatform was erg goed eigenlijk – geen softe onzin maar duidelijke uitspraken over de problemen die vrouwen wereldwijd nog steeds meemaken. Je kan de brochure met heel wat uitleg hier vinden, en lees zeker ook het opiniestuk van het Vrouwen Overleg Komitee.
De lesbisch-feministische band Famba zorgde voor opzwepende ritmes 🙂
De mars was kleurrijk en veelzijdig, met vrouwen uit allerlei organisaties met slogans en gezang over armoede, seksueel geweld, en het diverse verzet daartegen.
8 maart is de Internationale Vrouwendag. Gewoonlijk worden er rond die datum wereldwijd allerlei feministische activiteiten georganiseerd, ook in België. Zo is er dit jaar onder andere de Wereldvrouwenmars, een optocht doorheen Brussel op zaterdag 6 maart. De samenkomst is voorzien om 12u30 op de Grote Markt en dan wordt er door de binnenstad naar het justitiepaleis gestapt.
Wat is de Wereldvrouwenmars?
De Wereldvrouwenmars is een netwerk van acties over heel de wereld tegen armoede en voor de herverdeling van de rijkdom, tegen geweld en voor de integriteit van vrouwen. Ontstaan in 1996 is de Wereldvrouwenmars snel een wereldbeweging geworden waar je niet omheen kunt en waarbij zich in het jaar 2000 bijna 6.000 vrouwengroepen uit 163 landen en wereldstreken aansloten.
De Wereldvrouwenmars maakt het mogelijk Belgische vrouwengroepen zichtbaar te maken, te versterken en te verenigen rond de gemeenschappelijke eisen tegen geweld en armoede waarvan de vrouwen het slachtoffer zijn. De mars was de aanzet voor de oprichting van talrijke regionale groepen waarvan een aantal actief gebleven zijn.
Waarom vindt deze mars plaats?
– Tegen armoede
– Voor waardig werk en economische onafhankelijkheid van vrouwen
‐ Voor vrede en demilitarisering
‐ Stop het geweld tegen vrouwen
‐ Voor voedselsoevereiniteit en openbare basisvoorzieningen
Seksisme is overal rondom ons: in beelden, in woorden, in gedrag van de mensen om ons heen, in de media, op school, op het werk, … en ook op straat… Soms merken we het haast niet meer dat iets seksistisch is, omdat we het bijna gewoon zijn en het “normaal” lijkt of omdat het een erg subtiele vorm van seksisme is, maar andere seksistische uitingen zijn dan weer heel opvallend en duidelijk.
We proberen met deze blog lezersters bewust te maken van alledaags seksisme. Door teksten te schrijven, maar ook door foto’s te posten van vormen van seksisme die we zijn tegengekomen in onze omgeving. Want ja, genderongelijkheid en respectloosheid tegenover vrouwen bestaat nog steeds.
Een recente winterse stadswandeling leidde ons langs de etalages van een paar hippe kledingwinkels… Hier kan je enkele goede voorbeeldjes van seksisme en vrouwenhaat in reclame en populaire cultuur zien. De foto’s spreken voor zich…
Dit is het tweede deel van een reeks op deze blog over verschillende soorten feminisme. De eerste in de reeks was anarcha-feminisme; er zullen nog vele andere stromingen aan bod komen. Dit artikel geeft een inleiding over radicaal feminisme.
If not now… then when?
If not now… what then?
We all must live our lives
Always feeling
Always thinking
The moment has arrived
—Tracy Chapman
Inhoud
1. Over het woord radicaal
2. De basis
vrouwen hebben een gemeenschappelijke sociale eigenschap
een sociale beweging en niet enkel individuele “empowerment”
het persoonlijke is politiek
verzet tegen de permanente seksuele beschikbaarheid
3. Wat kan radicaal feminisme nog betekenen?
4. Wat is ons ultieme doel?
5. Kritieken op radicaal feminisme
6. Wat betekent radicaal feminisme voor mij persoonlijk?
7. Besluit
Seksisme heeft een impact op alle mensen, ook op feministes. Het is al vaker opgemerkt o.a. in commentaar op deze blog bij de tekst over patriarchaat en de tekst over onderdrukking: seksisme wordt door iedereen in stand gehouden, ook vrouwen, ook feministes. We kunnen ons best doen maar we kunnen ons nooit volledig vrijmaken van dit onderdrukkende systeem. Seksisme wordt geïnternaliseerd: wij leren onszelf – onze kennis, onze lichamen – en andere vrouwen als minder waard zien, en dat is een van de redenen waarom vrouwen zo vaak onzeker zijn, eetstoornissen of depressies hebben, aan automutilatie doen…
Radicaal feminisme is een poging tot een feminisme dat niet verwaterd is [1], een feminisme dat zo min mogelijk verpest is door het systeem van seksisme waarin wij leven en zoveel mogelijk gebouwd is op de realiteit van vrouwen in deze wereld: onze ervaringen, onze levens, onze manier van kijken, het geweld dat wij moeten verduren.
Radicaal feministische theorie kan onze ervaringen helpen begrijpen, ons tot inzichten leiden en tot nieuwe manieren om ons te verzetten tegen seksisme. Theorie en praktijk beïnvloeden elkaar en die wisselwerking helpt ons om betere feministes te worden.
1. Over het woord radicaal
"Mona Lisa #554?" (c) Julia Rice
Voor sommige mensen heeft het woord radicaal een negatieve connotatie. Dat zie ik heel anders. De media gooien graag met woorden als radicaal en extreem om groepen te criminaliseren die niet passen in het nette mainstream plaatje van de heersende opinie en media.
Radicaal betekent eigenlijk een aantal dingen die heel positief kunnen zijn, het wil bijvoorbeeld zeggen: radicaal afwijken van de heersende mening. Wij willen namelijk seksisme bestrijden, daarvoor kijken we wat de echte problemen zijn, en dan zeggen we dat ook en proberen we daar iets aan te doen. We kijken niet eerst naar wat nog acceptabel is, hoe we het best op tv gaan komen, hoe we nog “populair en sexy en toch een beetje progressief” kunnen zijn. Omdat de wereld doordrongen is van seksisme, is elke mening die zelfs maar een beetje feministisch is direct erg afwijkend, erg radicaal.
Radicaal betekent ook: terug gaan naar de basis, naar de wortels (radix betekent wortel). Radicaal-feministes gaan kijken naar de wortels van seksisme en willen die wortels verwijderen. Wij willen de oorzaken aanpakken en niet slechts de gevolgen bestrijden. Dat is eigenlijk de basis van radicaal-feminisme en daarin verschillen we van bijvoorbeeld zogenaamd seks-radicale stromingen: die wijken misschien wel sterk af van de mainstream maar gaan niet op zoek naar de wortels van seksisme.
Het medium radio fascineert mij al een tijdje. Ik luister nochtans niet zo veel naar de radio, maar dat komt omdat er bij de reguliere radiostations niet echt interessante niet-commerciële gender-evenwichtige radioshows te vinden zijn. Enkele jaren geleden luisterde ik steevast naar “les années 90”, een rubriek op radio 21. Maar radio 21 bestaat intussen niet meer en die jaren ’90 – riotgrrrl/grunge/alternatieve muziek komt op de Belgische radiogolven nog maar zelden voor. Maar gelukkig bestaan er wel een aantal radioshows, radiostations en podcasts met een DIY en/of feministische focus die online te beluisteren zijn. Hier enkele voorbeelden:
“Taking the early 90s Washington and Olympia Riot Grrrl scene as a starting point, Suck My Left One is a riot of 90s punk and hardcore, trashy feminist electro-pop, 80’s post-punk, and new unearthed ladyfesters from around the world. It’s going back to the subversive side of 60s girl groups and forward to unearth new music from queers, grrrls, zinesters, punks, freaks and electro-geeks carrying the torch of Revolution Girl Style Now!”
“Une émission voyageuse, curieuse et militante. Chaque émission est le résultat de la rencontre de la personnalité des animatrices avec la vie quotidienne et/ou une invitée. Sous forme de rubrique annoncée ou dans le courant de la discussion, chaque émission apporte son lot d’informations littéraires, musicales, militantes, historiques… Partant du constat que l’école et la société de l’information telles que nous les vivons aujourd’hui font le choix d’une information et d’une formation intellectuelle partielles et partiales, patriarcales, capitaliste, nous voulons nourrir l’autre côté, l’idée d'(au moins) une alternative.”
Welkom bij Throwback Thursday, waarbij we op donderdagen telkens terugblikken naar oudere teksten die een nieuwe kijk verdienen. Dit keer delen we een tekst van Robinette vanuit het dagboek van een genderqueer feminist. Veel leesplezier!
De Tweede Sekse Voorbij 