Waarom Dyab Abou Jahjah gelijk heeft over Palestina

Wat vooraf ging: Dyab Abou Jahjah was columnist bij De Standaard maar werd ontslagen vanwege bovenstaande opmerking op Facebook. Eerder die dag reed een Palestijnse man met een vrachtwagen in op een groep Israëlische soldaten.

Ik ga het hier over twee zaken hebben: waarom hij gelijk heeft en waarom zijn ontslag onterecht is.

Waarom Palestijnen gewapend verzet nodig hebben

Waarom heeft hij gelijk? De mainstream media verdoezelen de aard van het “conflict” tussen Palestina en Israël. Palestina is bezet gebied, Israël heeft een enorm leger met tanks en helikopters en geavanceerd materiaal en steun van veel westerse landen. Beide partijen zijn niet in een of ander evenwichtig conflict. Dit is geen nette voetbalwedstrijd met 11 mensen per team op een grasveldje. Het is een voetbalwedstrijd op een helling waarbij de mensen bovenaan raketten afschieten. En zodra je een steen teruggooit, klagen mensen dat je vredelievender moet zijn.

Als je buurman je land en je water afpakt en met tanks je dorp omver rijdt, moet die niet verbaasd zijn als je terug gaat vechten. Het is op dat moment ook belachelijk om dat als terrorisme af te gaan doen. De Palestijnen vechten voor hun leven in een bezetting die al decennia duurt. Dit is een gruwelijke en onvoorstelbare “langzame” genocide. De droevige parallellen met eerdere genocides liggen voor de hand.

Het tien-punten-programma van de Black Panther Party for Self-defense

Black Panthers outside New York courthouse, 1969

Vijftig jaar geleden, in 1966, werd de Black Panther Party for Self-Defense opgericht. We publiceren hieronder hun tien-punten-programma:

1. We Want Freedom. We Want Power To Determine
The Destiny Of Our Black Community.

We believe that Black people will not be free until we are able to determine our destiny.

2. We Want Full Employment For Our People.

We believe that the federal government is responsible and obligated to give every man employment or a guaranteed income. We believe that if the White American businessmen will not give full employment, then the means of production should be taken from the businessmen and placed in the community so that the people of the community can organize and employ all of its people and give a high standard of living.

De nieuwkomersverklaring: niet in onze naam!

De recent geïntroduceerde nieuwkomersverklaring is een hypocriete tekst die in moeilijke tijden probeert mensenrechten in te perken en angst en verdeeldheid te zaaien. Wij verzetten ons daartegen.

Daarom is er om te beginnen al een facebookpagina gestart: Niet in onze naam: holebi’s en feministen tegen de nieuwkomersverklaring. Allen daarheen. Waarom zijn wij tegen die verklaring? Laten we eens kijken.

Achtergrond

Ten eerste is er de achtergrond. Niet toevallig wordt deze verklaring nu gelanceerd, juist nu islamofobie een nieuwe boost krijgt door de recente aanslagen. Racisme neemt toe en Theo Francken gooit olie op het vuur.

Dit initiatief is bovendien enorm hypocriet. Feministes en holebi’s hebben hard moeten vechten voor hun rechten in onze maatschappij, tégen conservatieve partijen als de N-VA. Wij willen niet misbruikt worden om nieuwe vijanden van “onze waarden en normen” te creëren.

Witte trots – racisme als onderhuids vergif in het migratiedebat

Evie Embrechts

Er was eens een discussie. Nu ja, het was een facebookdiscussie dus de oefening leek vooral “hoe begrijpen we elkaar zo verkeerd mogelijk”. Meng daarin van die sociale-media verontwaardiging en het wordt helemaal irritant. Maar goed, een discussie dus.

Men vroeg mij met argumenten te komen, maar omdat ik gek word van die Facebookvenstertjes doe ik het dan maar op de blog. Bovendien probeerde ik daar te discussiëren en kreeg dan “emotioneel gekrijs” als verwijt. Dat blijft een van de beste goedkope trucs om vrouwen het zwijgen op te leggen maar goed. Ahem, een doodgewoon debat dus.

Ik noem hier geen namen trouwens, dat vind ik niet fatsoenlijk en dit is een breder platform dan Facebook. Sowieso doen de namen er niet toe. De discussie is – toch een lichtpuntje – algemeen bruikbaar om het er eens over te hebben, er zit nogal wat racisme in dat blijkbaar niet direct voor iedereen zichtbaar was – of mensen zien het maar willen het niet zien, dat kan ook.

“Op den duur lijkt het alsof je als blanke Europeaan alleen maar beschaamd mag of moet zijn.”

Racism watch: Arkprijs voor Fikry El Azzouzi en het geknoei van Tessa Vermeiren

Het begon allemaal met de Arkprijs van het vrije woord, dit keer gewonnen door Fikry El Azzouzi (van harte gefeliciteerd !). De avond liep nogal mis en over de winnaar werd in racistische termen gesproken.

Toevallig was ik aanwezig op de uitreiking van de Arkprijs aan auteur en theatermaker Fikry El Azzouzi op woensdag 13 mei. Geheel terecht kreeg hij die prijs. Maar wat een inspirerende avond over vrijdenken moest worden in een gezelschap van nieuw-verlichte geesten, draaide heel anders uit.

– Heren en die paar excuustruzen van Stichting Arkcomité, u bent een lacher door Karin Joossens

De mensen van BOEH gaven een speech die avond:

Misschien apprecieert niet iedereen onze bijdrage vanavond, maar onze bedoelingen zijn goed. Wij willen onze samenleving een geweten stampen. Want het is het vrije woord van een dubbel gediscrimineerde minderheid, moslim en vrouw, dat verpletterd wordt door het Grote Gelijk van een meerderheid, die de politiek, de media, de instellingen beheerst.

– Fikry El Azzouzi wint de Arkprijs van het vrije woord, Baas over eigen Hoofd speecht door Yasmina Akhandaf & Ida Dequeecker

Maar Tessa Vermeiren zinde het allemaal niet. Zij “trok haar steun voor BOEH weer in”:

De vrouwen die sinds een aantal jaren ijveren onder de naam BOEH! noemen zichzelf feministen. Het zijn dames met academische titels, met verantwoordelijke functies, zeker en vast. Aanvankelijk heb ik hen gesteund in hun actie. Maar na een tijd heb ik mij teruggetrokken, omdat ik feminisme niet kan verzoenen met dit soort verhullen van de vrouw.

– De Ark van de vrije hoofddoek

Gelukkig kwam er reactie:

Teken de petitie – minister Reynders moet opstappen

Didier Reynders – Blackface in België in 2015

Minister Didier Reynders deed op 14 maart 2015 mee met een optocht van de Noirauds in Brussel – een bijzonder racistische “viering” van het koloniale verleden.

Didier Reynders

Wij vinden dat er in België geen plaats is voor racisme en dat het hoog tijd wordt dat onze samenleving zich meer bewust wordt van het koloniale verleden van België en de plunderingen en massamoorden die daarin zijn aangericht. Dat is niet iets om te vieren nee.

Tijd op om te stappen minister Reynders.

Teken de petitie!

Ciao Zwarte Piet

Ja, zwarte piet is racistisch, een volksfeest waarbij een arme zwarte man de slaaf/dienaar is van een rijke, witte man is racistisch, vooral gezien het belgisch koloniaal verleden waarbij miljoenen congolezen werden uitgebuit en omgebracht. belgie heeft niet afgerekend met zijn koloniaal verleden, een bewijs hiervoor zijn de standbeelden van leopold II die nog overal te vinden zijn, een bewijs hiervoor is de belgische koningsfamilie die in kadertjes, op postzegels en koekendozen prijkt, een familie wiens opi een genocide op zijn palmares heeft staan. zwarte piet is racistisch omdat ook in het heden gekleurde mensen dagdagelijks met racisme geconfronteerd worden, zowel op intermenselijk vlak, als op hoger structureel en institutioneel niveau. het is respectloos wanneer in een racistische maatschappij witte mensen het zwarte slaafje van de sint spelen, het is respectloos wanneer honderden betogers die geen zin meer hebben in die zwarte-piet bull shit als belachelijk worden afgedaan. ik vond zwarte piet ook leuk als kind, ik krijg nog steeds een warm nostalgisch gevoel als ik aan de sint en zijn zwarte piet denk, maar dat wil niet zeggen dat het daarom juist is, racisme-of-geen-racisme draait niet om (kinder)sentiment.

Racisme – een gewone week in België

Wat zien we allemaal op een weekje tijd? Ik heb niet eens speciaal gezocht, dit is gewoon wat ik tegenkwam in kranten of op Facebook:

Hoofddoekenverbod in Wallonië

In Wallonië is net een hoofddoekenverbod op ambtenaren ingevoerd. De Morgen verwoordt het als “Wie in contact komt met burgers, mag geen hoofddoek, keppel of kruisje dragen”.

Racisme tegen Obama

Rechtzetting tekst “Samenwerking met (bijna) iedereen”

In de eerder verschenen tekst Samenwerking met (bijna) iedereen besprak ik op het einde enkele problemen / fouten met feminisme, één daarvan is het sterk aanwezige racisme, specifiek in België sterk gericht op moslims.

Daarin stond het volgende stuk:

En feministes die een hoofddoek willen verbieden omdat er iets verkeerd stond in een boek van 1500 jaar geleden, kunnen we daarmee samenwerken?

“De islam kreeg tijdens de lezing heel wat meer aandacht. Aan moslims stelt ze graag vijf vragen, die volgens haar de kern van de islam samenvatten:

1. Denk jij dat de Koran de letterlijke woorden van Allah zijn?
2. Denk jij dat Allah die zo gedicteerd heeft aan Mohammed?
3. Denk jij nu echt dat mensen het voorbeeld van Mohammed moeten volgen?
4. Geloof jij echt dat homo’s en vrouwen minderwaardig zijn?
5. Geloof jij echt dat Mohammed in één nacht op een magisch paardachtig wezen van Medina naar Jeruzalem en de hemel bracht?”

– verslag van een discussie tussen Magda Michielsen en Kitty Roggeman

Racisme leren zien / erkennen / aanpakken – bronnen

Well, if you are actually interested in understanding racism and how it ties into cultural appropriation, please read instead of endlessly badgering PoCs on tumblr with your cliched, unoriginal arguments and repeating the same questions over and over.

De blog vasundharaa verzamelt een enorme collectie teksten die je kunnen helpen met racisme leren begrijpen, zelfinzicht bijbrengen, vaak voorkomende mythes aanpakken… Enorm de moeite waard, zeker voor alle witte feministes.

• Ga naar de lijst met bronnen

Een historisch moment: de oorlog rond zwarte piet

bron: http://zwartepietisracisme.tumblr.com/

Wat gebeurt er eigenlijk als je iets aankaart dat racistisch is en al lang als traditie verankerd zit, hoe gaat een maatschappij daarmee om? Dat kan je nu live meemaken, in dit geval met de oorlog rond zwarte piet: racistisch of niet.

Er is sinds enkele jaren vooral in Nederland meer en meer protest en dat is dit jaar ook in België doorgedrongen. Je kan geen pagina of profiel meer bekijken op Facebook of er staat een heftige discussie onder. Tientallen blogs zijn er ook over bezig.

Goed. Want het lijkt dat we op een punt zijn aangekomen dat er zelfs een tegenhegemonie aan het groeien is. Wat wil dat zeggen? We zijn met z’n allen op een punt aangekomen dat het eigenlijk voor iedereen duidelijk is dat zwarte piet inderdaad racistisch is en dat alle excuses over “zwart door de roet van de schoorsteen” gewoon dat zijn, flauwe excuses. Kortom, we lijken aan de winnende hand, voor de verandering eens een keertje.

Is dit wel een serieuze zaak?

Hoofddoekendebat in gemeenschapsonderwijs – analyse van de brief van Raymonda Verdyck

Onlangs stuurde de Vlaamse Jeugdraad een open brief gericht aan Raymonda Verdyck, bestuurder van het gemeenschapsonderwijs (GO!). Raymonda Verdyck gaf een antwoord. Dat antwoord gaan we nu eens lezen, en we gaan kijken wat er écht in die brief staat.

Als je in de war bent na het lezen van dat antwoord, dat is een gevolg van het feit dat de brief nogal warrig is. Het is heel interessant hoe een aantal termen zoals diversiteit, pluralisme en neutraliteit op een zeer oppervlakkige manier worden aangehaald – want dat klinkt altijd goed – en dan volledig in de knoop worden gedraaid. Goed, hier gaan we:

 Ik waardeer de deelname van de Vlaamse Jeugdraad aan het debat en begrijp de gevoeligheid van de gemaakte keuzes.

Ik begrijp de gevoeligheid, maar…

Het GO! onderschrijft de stelling dat iedereen het recht heeft zijn godsdienst of overtuiging openlijk tot uitdrukking te brengen, het is een van de fundamentele waarden waarop ons pedagogisch project is gestoeld.

Cool! Dus zijn hoofddoeken welkom, zou je zeggen! Een fundamentele waarde, dat wil zeggen dat ze heel wat moeite zullen doen om dit recht te verdedigen.

Als onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap heeft het GO! echter de grondwettelijke opdracht neutraal onderwijs in te richten.

Afrika voor Noorwegen: Radi-Aid

Radi-Aid, een mooi initiatief om wat warmte in Noorse huiskamers te brengen! 🙂 Met dank aan A. voor de link.

Blaming the victim, deel 2 – met een extra portie racisme

“Vrouwen moeten zich goed bewust zijn dat bepaalde signalen die ze uitzenden door de mannen anders kunnen worden geïnterpreteerd. Wees bewust van de reikwijdte van de signalen die je uitzendt. Dat is een heel goede tip die ik kan geven”

–  Ali Salmi, Mechelse schepen van Gelijke kansen en preventie (De Standaard)

Het is altijd goed als mannen tips gaan geven aan vrouwen om minder vaak lastig gevallen te worden. Ik wou dat er eens iemand op tv kwam en mannen aansprak op hun gedrag en om hun verantwoordelijkheid te nemen. Dat zou nu eens geweldig zijn.

Tegen deze uitspraak is wel gereageerd door andere politici. Da’s goed op zich, maar ik heb toch weinig vertrouwen in hun reacties, het lijkt weer een geval op het snijpunt van seksisme en racisme.

Dagboek van een genderqueer feminist 5 – Racistische westerse mannen en queer oosterse vrouwen

Een relletje rond een nieuw lid van de Raad van Bestuur van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding trok deze week mijn aandacht. Fatima Zibouh draagt een hoofddoek, MR-senator Alain Destexhe vindt het nodig daar misbaar over te maken. Zibouhs sluier zou bijdragen tot de versterking van religieuze elementen in de publieke sfeer. Blijkbaar ontgaat het mijnheer Destexhe volledig dat zijn uitspraken bijdragen tot de versterking van racistische elementen in de publieke sfeer, zoals angst voor de islam.

Later die dag sprong extreem rechts op dezelfde kar. Filip Dewinter haalde in het Vlaams Parlement plotsklaps uit naar een gesluierde vrouw in de publiektribune. “Ik vind dat wanneer moslima’s plaatsnemen op de publieke tribunes, zij op zijn minst het respect zouden mogen hebben om hun hoofddoek af te doen”, aldus Dewinter. Zo? De vrouw moet blijkbaar ten eerste dankbaar op de knieën zinken omdat zij in de publiekstribune mag zitten, en ten tweede moet zij ‘uit respect’ haar hoofddoek afnemen? Dewinter toont echt wel veel geloof in en ondersteuning van de emancipatie van de vrouw! Aangezien de vrouw geen spreekrecht had, kon ze zich niet verdedigen tegen deze persoonlijke aanval. Een ware tegenstander van onderdrukking, die Filip.

Of hoe rechts en extreem rechts enkel nog verschillen in temperament. De grond voor beide incidenten is immers hetzelfde: het diaboliseren van islamitische tekenen in onze samenleving en de vrouwelijke dragers ervan. Rechtse mannen (en soms vrouwen) creëren al jaren voortdurend de illusie dat alle moslims intolerant en fundamentalistisch zijn. Door een negatief ‘zij’-blok te creëren ontstaat een positief ‘wij’-blok, een vaak beproefd recept in de (oorlogs)politiek. Beide blokken zijn illusies, maar de polarisering die ze teweeg brengen is maar al te reëel. De islamofobie wordt telkens weer aangewakkerd door incidenten, zoals deze week de zoveelste hoofddoekaanvallen van blanke, rechtse mannen. In realiteit gaan de minderheidsgroep in ons land en moslims wereldwijd echter op een heleboel verschillende manieren met cultuur en islam om.

Een bewijs daarvan vind ik terug in Zizo van februari 2010, in een interview met de Libanese vrouwenorganisatie Meem, een groep die opkomt voor lesbische, biseksuele, trans’- en andere vrouwen die niet in de aanvaarde gender- of heterohokjes passen. Meem bouwt vooral ondergronds een gemeenschap op waarin de vrouwen elkaar kunnen ondersteunen. Dit zijn vrouwen die zichzelf organiseren en op hun eigen manier zichtbaarheid geven aan Libanese LBTQ-vrouwen, bijvoorbeeld met de publicatie van een bundel verhalen van hun leden (zie onderaan deze tekst).

Racisme en vrije meningsuiting – erkenning NSV

Opdat het kwaad zou winnen is het enkel nodig dat de goede mensen niets doen.

Het maakt me droevig, het maakt me kwaad. Deze maandag is het NSV – een fascistische en racistische organisatie – erkend geworden (berichtgeving schamper, nieuwsblad, blog) aan de universiteit waar ik vroeger nog in een antiracistische studentengroep zat. Na jaren en jaren proberen is het hen dan uiteindelijk toch gelukt.

Terzijde even opmerken dat, moest ik nog geloven in onze mainstream pers – dat doe ik niet meer – ik dan nu wel op zou kijken. De Gentenaar / Het Nieuwsblad heeft bijvoorbeeld niemand aan het woord gelaten in het artikel behalve de mensen van het NSV zelf, altijd leuk voor de “objectieve” berichtgeving.

Een valse god – de vrije meningsuiting

“Vrije meningsuiting. Kijk, da’s nu toch iets waar wij nu allemaal – wij verlichte geesten – voor zijn, is het niet. Welja, en dus moeten we dan ook de mening van deze mensen erkennen en een plaats geven, anders zijn we niet democratisch! Oeioei, niet democratisch, nee dat kan niet, laten we iedereen maar een stem geven dan. En ja, in ruil gaan zij – de fascisten – zich dan vast ook democratisch gedragen… Ja, dat is het: we moeten ze mee in het bad trekken, ze mee laten regeren / beslissen…”

Zo ongeveer lijkt me de interne redenering van een heleboel mensen over dit onderwerp te gaan. En de redenering klopt ook wel, gedeeltelijk toch. Als je blank bent. En niet al te arm. En lekker vrij van vervolging, voor de verwarming, met een glas in de hand zit te filosoferen. Helaas kan je de realiteit niet vangen met enkel abstracte regeltjes zoals “vrije meningsuiting”. Maar wat is er dan precies mis?

Wat is het effect van de daden en woorden van racisten op de reële omstandigheden van de groepen die ze viseren?

Als antiraciste was ik er vroeger al mee bezig en heb ik veel geleerd uit boeken van Jan Blommaert en anderen, maar de meest heldere redenering over deze racistische “meningen” heb ik eigenlijk nog maar recent gelezen in een dun boekje van Catharine MacKinnon, Only Words. Daarin analyseert ze racistische daden en spraak en maakt ze de analogie met seksisme.

Als je een persoon die zwart is fysiek aanvalt, dan is het racisme. Als je dat met woorden doet, is het dan geen racisme? Als je een witte kap opzet en een kruis in brand steekt in de tuin van een zwarte persoon, is dat dan geen racisme? Als je een megafoon neemt en begint te speechen dat bijvoorbeeld zwarte mensen inferieur zijn, is dat het vrij uiten van meningen? Zijn dat slechts woorden, only words?

Privileges en zelfkritiek

Op deze blog is al eerder geschreven over onderdrukking en kruispuntdenken. Om samen te vatten: onderdrukking is niet enkel een gevoel maar ook een systeem dat ons naar beneden houdt, onze keuzemogelijkheden beperkt en onze realiteit kneedt naar het model van de onderdrukkers. Er zijn verschillende vormen van onderdrukking die elkaar versterken. Telkens bij een dergelijke relatie is er een onderdrukte groep (vrouwen, zwarten, transgenders, personen met een handicap, mensen uit lagere sociaal-economische groepen, ouderen) en een groep die profiteert van die onderdrukking: mannen, blanken, cisgendered[1] personen, mensen uit hogere klassen, enzoverder. De mensen die aan de bovenkant van onderdrukkingsrelaties staan hebben allerlei voordelen en privileges die de mensen aan de onderkant van die relaties niet hebben.

Dat wil zeggen dat bijna alle mensen op een aantal vlakken behoren tot geprivilegieerde posities, en op een aantal andere vlakken juist tot onderdrukte posities. Feminisme, zoals door sommigen zoals bell hooks gedefinieerd, is de beweging om een einde te maken aan alle vormen van dominantie: al die relaties van onderdrukker-onderdrukte moeten eraan om een werkelijk vrije, egalitaire wereld te creëren. Vrijheden en rechten moeten door iedereen gedeeld worden, anders zijn ze gewoon een vorm van privileges.

Door een dergelijke visie wordt een aantal zaken duidelijk: wat ons allemaal bindt is niet een gemeenschappelijke identiteit of seksualiteit of expressie, maar het feit dat we een gemeenschappelijke vijand hebben: die systemen van onderdrukking, waar we samen tegen kunnen vechten:

Antifeminisme #2 – Islamofobie, racisme en de derde golf van Dirk Verhofstadt

In de reeks anti-feminisme gaan we een paar zogenaamd feministische visies op de maatschappij kritisch bekijken, visies die volgens ons eerder anti-feministisch zijn in plaats van het feminisme vooruithelpen.  In de eerste van de reeks keken we naar natuurlijk / biologisch denken, de tweede in de reeks is een vorm van nepfeminisme dat eigenlijk gewoon bestaat uit racisme, populisme en islamofobie. Een goed voorbeeld hiervan zijn allerlei uitingen van pakweg de VLD en het boek De derde feministische golf van Dirk Verhofstadt.

Islamofobie – de strijd om de stemmen

Om maar direct met het belangrijkste te beginnen: feminisme wordt vaak misbruikt door blanke carrièrejagende politici om te schieten op wat zij dan “de islam” noemen, daarmee proberend bij mensen een beeld op te roepen van een of andere mythische Achtergestelde Moslimfundamentalistische Schurkenstaat™ waarin alle vrouwen hoofddoeken dragen en alle mannen plannen smeden om Het Verlichte Westen™ te proberen binnenvallen (om een winstgevende handel in hoofddoeken op te zetten, wellicht).

Enkele jaren geleden werd het ook in België nog eens merkbaar: in de pers begonnen een hele hoop VLDers hun gal te spuien over “de islam”. Het was toch ongelofelijk dat er in deze tijden van verlichting nog zo’n achtergestelde landen bestonden, waar vrouwen onderdrukt werden door (blablabla). Hier in Het Verlichte Westen™ is dat natuurlijk allang niet meer, vrouwen mogen gewoon dragen wat ze willen (liefst een te kleine bikini), en meer van die flauwekul. Dit is eigenlijk een al vrij lang terugkerend thema, en sinds 11 september 2001 is het hek natuurlijk helemaal van de dam.

Intermezzo – het geheime meesterplan om goedkoop stemmen te halen

(1) Doe jezelf voor als een progressieve, geëmancipeerde politicus

(2) Speel op een anti-islam sentiment dat al heel lang geïnstalleerd is bij de bevolking

(3) Werp jezelf op als bevrijder der vrouwen, boegbeeld van het feminisme, stevige schouder onder de Westerse Verlichting, om op een zogenaamd progressieve manier een aanval te lanceren op Achtergestelde Moslimfundamentalistische Schurkenstaten™ – à la “ze mogen onze goeie democratische waarden hier nu niet komen verpesten, dat zien ze van hier!”

(4) scoor hiermee veel stemmen

(5) hoop dat niemand erachter komt dat je eigenlijk een droevig enggeestige racistische politicus bent die feminisme misbruikt om goedkoop te scoren

(6) achteraf kan je dan ook nog eens komen klagen dat “de burgers niet meer geloven in de politiek”, en dat kan je dan ook weer misbruiken (zoals in de irritante Burgermanifesten van Dirks iets bekendere broer Guy Verhofstadt).

Kruispuntdenken – intersectionaliteit

“The most general statement of our politics at the present time would be that we are actively committed to struggling against racial, sexual, heterosexual, and class oppression and see as our particular task the development of integrated analysis and practice based upon the fact that the major systems of oppression are interlocking.”

—A Black Feminist Statement From The Combahee River Collective (1977) [1]

In kruispuntdenken of intersectionaliteit redeneren we over verschillende vormen van onderdrukking tegelijkertijd. Die verschillende “assen” van onderdrukking snijden elkaar en versterken elkaar. Lesbische vrouwen en zwarte vrouwen ondervinden dubbele discriminatie, lesbische zwarte vrouwen krijgen drie vormen van onderdrukking te verduren,… Verschillende assen zijn o.a. discriminatie op basis van gender, seksualiteit, leeftijd, ziekte, etniciteit, klasse, en status.

Dat die verschillende onderdrukkingen elkaar versterken heeft een aantal effecten. Bijvoorbeeld, zwarte vrouwen gaan op een andere manier racisme ervaren dan zwarte mannen, gezien er seksisme bijkomt. Vaak zullen zij niet alleen racisme ervaren, waardoor ze net als zwarte mannen gediscrimineerd worden als het aankomt op scholing, huisvesting of werk; ook zullen ze de effecten van seksisme ervaren, waardoor ze ook als lustobject zonder eigen mening gaan worden gezien en zo worden behandeld. Bovendien, binnenin zwarte gemeenschappen zullen vrouwen dan ook seksisme ervaren en ook daar anders behandeld worden. Een dubbele discriminatie dus.

Feminisme en antiracisme

Zijn feministes ook anti-racistisch? Tuurlijk wel. Of althans, dat zou toch moeten. Feminisme is niet zomaar “iets tegen seksisme doen”. Voor veel vrouwen is feminisme een veel groter perspectief, en vereist het stoppen van de onderdrukking van vrouwen dat we een eind maken aan alle vormen van onderdrukking.

Racisme en seksisme gaan heel vaak hand in hand en versterken elkaar. Bovendien is het zo dat feministes soms te weinig ook een anti-racistisch perspectief hanteren, en het is ook vaak zo dat anti-racisten vergeten seksisme bij hun analyse te betrekken.

Seksisme, de onderdrukking van vrouwen, heeft nog een andere kant: door de onderdrukking van vrouwen als groep krijgen mannen als groep meer macht, meer vrijheid, meer privileges. Analoog met racisme: door racisme worden bepaalde groepen onderdrukt, ten voordele van de groep van “blanken”. Het is van fundamenteel belang als blanke feministe om niet alleen te strijden tegen seksisme, maar ook om eigen privileges in vraag te stellen. Gebroken wit is een Brusselse feministische groep die expliciet als agenda heeft het blootleggen en in vraag stellen van dergelijke privileges.