stakingspiket
Staking in Belgisch Limburg, december 2014

Wat is een piket?

Arbeiders bij een fabriek gaan staken. Ze verzamelen mensen en auto’s, tafels, stoeltjes en koffie en maken daarmee een barrière. Vuurtjes op de weg of in vaten zijn zo’n beetje traditie, ook al is het warm 😉 Op die manier maak je een duidelijk zichtbare fysieke en menselijke barrière. Dat is een piket.

Waarom een piket?

Een stakingspiket is een zichtbare vorm van actievoeren. Het brengt mensen samen, helpt om de zichtbaarheid van de staking te verhogen, en heeft tevens de bedoeling om te proberen mensen te ontmoedigen om te gaan werken. Zoiets varieert per staking.

Soms worden stakingsbrekers doorgelaten. Soms staat het piket op de weg die gebruikt wordt door auto’s en vrachtwagens zodat er niemand door kan. Soms wordt er even een wagen doorgelaten, bijvoorbeeld met goederen die in een ijskast moeten. En soms heb je een kwaaie manager die door de barrières probeert te rijden.

Werkers staken niet zomaar – zoals je wel eens in “kwaliteitskranten” leest – voor een dagje lekker niksen. Wij staken voor concrete eisen. Daarbij is solidariteit van fundamenteel belang. Op ons eentje staan we zwak, maar samen zijn we sterker dan de bazen. Als we samenwerken dan winnen we. Schouder aan schouder, hand in hand. Dat is de onderliggende kracht van stakingen en van de vakbonden.

Een staking moet dus zichtbaar zijn. De werkers effectief samenbrengen bij een piket bevordert de solidariteit. De staking, de redenen daarvoor, de strategie om te winnen etc kan dan ook besproken worden. En tijd voor flauwe mopjes en veel koffie natuurlijk.

Never cross a picket line? Never cross a picket line!

Billy Brag – Never cross a picket line

Mensen die niet meedoen met stakingen en toch gaan werken, zijn stakingsbrekers. Scabs, zoals het zo sappig in het Engels klinkt. Soms zijn dat letterlijk mensen die zich voorbij een piket proberen te wurmen om toch maar in het kantoor of de fabriek te eindigen. Stakingsbrekers zijn klassenverraders. Ergens een etiketje op plakken is echter weinig nuttig. Beter de vraag stellen: waarom gaan sommige mensen toch gaan werken?

Uit schrik om hun job te verliezen, bijvoorbeeld. Door dreigementen van de bazen/managers. Maar ook door allerlei propaganda uit de media: de stakers worden voorgesteld als profiteurs, als de schuldigen van de problemen – de echte schuldigen bevinden zich meestal bij het management maar die blijven meestal buiten schot. Actie van de werkers heeft ook als doel dat aan te klagen: kijk naar de ware problemen en naar de veroorzakers daarvan.

Verder is het op het terrein nooit zwart/wit: je moet een beetje een dikke huid hebben om door te staken ondanks dat de kranten op je schelden en de managers je bedreigen. Soms komen de vakbonden niet overeen, staakt de rode vakbond en niet de groene vakbond bijvoorbeeld.

Wat doet de vijand?

De bazen/directie/managers – en de media helpen meestal – zullen dan ook alles proberen om de stakingen te breken. Lonen inhouden, mensen belonen die wel gaan werken, de staking belachelijk maken in de media, personeel opvorderen… Overleg proberen organiseren en een paar flauwe toegevingen doen om te proberen mensen weer aan het werk te krijgen.

Het niet uitbetalen van lonen is iets waarbij de vakbond kan helpen. De bijdragen die werkers aan de vakbonden betalen, vormen een reserve die gebruikt kan worden om de arbeiders een soort stakingsloon / vervangingsinkomen te geven. Daardoor wordt de financiële schade van de werkers beperkt. Anders zou je niet kunnen staken zonder misschien geld tekort te hebben en dan zouden er minder mensen kunnen staken. Zeker langdurige stakingen zouden niet goed kunnen functioneren zonder deze bijdragen. Daarvoor is dus de vakbond belangrijk.

Geld inzamelen is ook het uitgangspunt van de wondermooie film Pride (2014). De film vertelt het – waargebeurde – verhaal van een groep homo’s en lesbiennes die geld inzamelden voor de Miners strike, een staking in de jaren tachtig in Groot-Brittannië (Thatcher). Een staking die een jaar duurde, dus elke cent en elk blikje voedsel was welkom.

Personeel opvorderen is nog zo’n smerige truc. Stakingen zijn in België bijvoorbeeld legaal. Hoewel er heel sterk over gemord wordt hebben arbeiders gelukkig nog het recht om te staken. Wat overheden kunnen doen is stellen dat het werk dat een bepaalde groep doet,  fundamenteel onmisbaar is en dan de politie inzetten om mensen op te vorderen om toch te gaan werken. Het spreekt vanzelf dat dit de staking ondermijnt.

Bij sommige sectoren is dat te begrijpen: in een ziekenhuis wil niemand dat er doden vallen door de staking. Bij andere is dat minder: bij de huidige staking (mei-juni 2015) van personeel van de vuilnisdienst in Gent bijvoorbeeld, begon de burgemeester op de tweede dag al met personeel opvorderen vanwege “gevaar voor de volksgezondheid”. De temperatuur is echter niet hoog en met een paar dagen is er echt nog geen gevaar – het lijkt dus voornamelijk een manier om de staking te breken.

Besluit

Vorm zelf je oordeel: als er ergens een stakingspiket is, ga gerust eens langs, toon je solidariteit, hoor eens het verhaal van de andere kant. En wees geen stakingsbreker. De georganiseerde strijd heeft gezorgd voor pensioenen, betaald verlof, ziektezorg… zoiets mag niet op de helling gezet worden. Er is een reden waarom mensen staken. Never cross a picket line.

Zie ook