circle with text inside: feminism is the radical notion that women are peopleWat is feminisme eigenlijk? Geef eens een definitie? Gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ik ga hier niet één definitie proberen geven maar wel enkele veel voorkomende ideeën over feminisme opsommen. Verder is deze tekst niet bedoeld als groot geweldig antwoord op de vraag “wat is feminisme”, het blijkt wel nodig er iets over te zeggen omdat veel mensen er vragen over hebben of feminisme verkeerd begrijpen.

Ik pretendeer ook niet dat ik feminisme zou kunnen definiëren.  Uiteindelijk is feminisme “een werkwoord” – dat wil zeggen: feminisme, dat is wat wij als beweging collectief doen…

Enkele citaten

Feminisme is de beweging die een einde wil maken aan alle vormen van onderdrukking.

Feminism is the radical notion that women are people.

Feminism is the resistance movement against patriarchy.

Feminism is a belief that although women and men are inherently of equal worth, most societies privilege men as a group. As a result, social movements are necessary to achieve political equality between women and men, with the understanding that gender always intersects with other social hierarchies.

— Estelle Freedman

But a radical feminist is not just one who tries to live the good non-sexist life at home; she is one who is working politically in society to destroy the institutions of sexism.

— Anne Koedt

In my view, those of us who are women inside this system of reality will never be free until the delusion of sexual polarity is destroyed and until the system of reality based on it is eradicated entirely from human society and from human memory. This is the notion of cultural transformation at the heart of feminism. This is the revolutionary possibility inherent in the feminist struggle.

— Andrea Dworkin

Feminism is about ending the subordination of women. Expanding women’s freedom of choice on a variety of fronts is an important part of that, but it is not the whole story. In fact, any meaningful liberation movement involves not only claiming the right to make choices, but also holding oneself accountable for the effects of those choices on oneself and on others.

— Rebecca Whisnant

If we lose, someday women’s blood will congeal upon a dead planet. But if we win, there is no telling…

— Audre Lorde

Nog meer… (op de zeepkist, speechen) [1]

Feminisme is de verzetsbeweging tegen seksisme. Feminisme is de verzetsbeweging tegen het patriarchaat. Feminisme is women’s liberation. Feminisme is de beweging die een einde wil maken aan alle vormen van onderdrukking. Feminisme, dat is de idee dat vrouwen mensen zijn van vlees en bloed met eigen meningen en gevoelens, mensen met menselijke lichamen met beenhaar en schaamhaar en dat we mooi zijn zoals we zijn. Feminisme, dat is een einde willen maken aan geweld, verkrachting en oorlog. Feminisme dat is het niet eens zijn met het feit dat mannen meer dan 99% van het bezit van deze wereld in handen hebben. Feminisme, dat is abortus vrij. Feminisme, dat is dat mannen niet beslissen over de hoofden, hoofddoeken of buiken van vrouwen. Feminisme, dat is never another battered woman. Feminisme, dat is een wereld zonder pooiers. Feminisme, dat is wat wij allemaal doen om vrouwen als groep vooruit te helpen. Feminisme, dat is het persoonlijke én het politieke. Feminisme, dat is eindelijk eens goeie muziek op de radio. Feminisme dat is vrouwenstrijd én antiracisme én holebi-activisme én transactivisme én anti-ageisme en anti-ableisme én antikapitalisme én…

Feminisme, dat is simpelweg het beste wat deze wereld kan overkomen.

En wat uitgebreider…

Feministes willen gelijkheid. Dat staat niet tegenover verschillend zijn, we accepteren dat alle mensen uniek en divers zijn; meer nog: we willen dat mensen nog veel meer in staat worden om die uniekheid te ontwikkelen. Gelijkheid staat tegenover ongelijkheid. In de hedendaagse samenleving zijn mannen en vrouwen ongelijk qua macht, qua toegang tot allerlei voorzieningen, en qua mogelijkheid tot zelfontplooiing. Feministes ijveren voor het stopzetten van geweld, seksisme, uitbuiting en onderdrukking. Wij willen een samenleving zonder vrouwenhaat, homofobie of genderstereotiepe denkbeelden. Weg met dwingende hokjes gecreëerd om ons ongelukkig te maken en te doen consumeren. Leve de diversiteit – iedereen moet veel meer zijnhaar eigen uniekheid kunnen ontwikkelen.

Veel mensen die inzien dat seksisme / patriarchaat bestaat, gaan zich hiertegen organiseren. De verzetsbeweging tegen het patriarchaat heet feminisme. De bedoeling van feminisme is dus niet alleen zorgen voor betere individuele relaties tussen mensen. Radicale feministes willen de structuren die voor ongelijkheid zorgen, wegwerken. Afbreken, vernietigen, vervangen. Wij willen de samenleving op een andere manier organiseren, zodat er geen onderdrukking meer is.

Neem bijvoorbeeld geweld. Er is veel seksueel geweld op vrouwen, dat gaat niet eindigen doordat wij ons “anders gaan gedragen” of ons “sterker moeten opstellen”. Het gaat pas eindigen als de daders stoppen met dat geweld. En daarom is er dus een analyse nodig over de daders, over situaties en systemen van machtsonevenwicht, dominantie en ondergeschiktheid, en een visie over hoe we dat gaan veranderen. Hoe we die structuren gaan veranderen. Hoe we onze levens en onze gemeenschappen anders gaan organiseren. Hoe we zouden kunnen zijn, zonder seksisme.

Om een einde te maken aan het systeem van seksisme is er een massabeweging nodig die de macht heeft dat systeem omver te werpen / radicaal te transformeren. Dat houdt ook in dat we een visie nodig hebben over hoe we die macht dan positief gaan inzetten, een beeld over welke samenleving we dan wél willen. Het spreekt vanzelf dat we nooit op voorhand gaan weten hoe die wereld er uit zal zien, we kunnen alleen maar de eerste stappen in die richting proberen zetten.

En dat is feminisme: de visie en de praktijk om dit alles te veranderen.

Het collectieve – bell hooks

Het is belangrijk je denken en je persoonlijke leven te bevrijden, maar dit volstaat niet. Bevrijding is geen geïsoleerde ervaring ; het vindt plaats in verbinding met andere mensen. Er zijn geen individuele ‘bevrijde vrouwen’.

— Peggy Kornegger

“There are as many definitions of Feminism as there are feminists, some of my sisters say, with a chuckle. I don’t think it’s funny.”

— Carmen Vazquez, Towards a Revolutionary Ethics

bell hooks, wiens boek “Feminist theory – from margin to center” ik niet genoeg kan aanraden voor de duidelijke schrijfstijl, de radicale en heldere analyses en de vele inzichten, heeft net als ik problemen met de overdreven individualistische houding van veel feministes (en anderen) wereldwijd.

Belangrijk hierin is dat feminisme iets collectiefs is, hoewel dat maar al te vaak wordt vergeten. bell hooks is geen voorstander van feminisme te definiëren als “de beweging die ijvert om vrouwen gelijkheid met mannen te geven” omdat niet alle mannen dezelfde status hebben en zelf verdeeld worden door de systemen van blanke dominantie, kapitalisme en patriarchaat. Zij definieert feminisme kortweg als “A movement to end sexist oppression”.

“Radical feminism is working for the eradication of domination and elitism in all human relationships. This would make self-determination the ultimate good and require the downfall of society as we know it today.”

— Cellestine Ware, Woman Power: The Movement for Women’s Liberation

Meer lezen:

Genoeg over definities! Actie voeren zeg ik u!

Noten

[1] De tekst is van mezelf, maar voor de stijl dank aan Didi De Paris en zijn mooie speech op de Dag van het Socialisme in 2010 te Gent.